Dillerine Kurban

Eleştirel Deneme

PEN Yazarlar Derneği tarafından Eylül 2014 tarihinde ayın kitabı seçildi.

Basım: Tekin Yayınları, Eylül 2014, İstanbul

“Türkiye’de yazınsal eleştirinin tarihi pek yenidir; zira okuma kültürümüz tek başına yazar merkezli ve çoğunlukla ‘anlatma’ zeminine odaklanmış durumdadır. Yazarla birlikte metni bütün bir kültürel boyutlarıyla çözümleme edimi, örneği pek az olan, bakış açısı geniş eleştirmenlerin çabalarıyla çoğalıyor.

Alper Akçam, zengin yazınsal çabasını, eleştirel okuma kültürümüzün yetkinleşmesine yönlendirerek, Orhan Kemal gibi edebiyatımızın her döneminde tarihsel bir izdüşümle güncel olabilmeyi yansıtma yetkinliğine sahip ustasını, yazınsallığını var eden dil üzerinden irdeliyor. Ünlü dilbilimci V. Nikolayeviç Voloşinov’un kavramsallaştırdığı diyalojik perspektif yöntemi ve onun da dahil olduğu kültürbilimci Bahtin’in çıkarımlarından yola çıkarak Orhan Kemal’i sadece bir roman yazarı, senarist veya öykücü olarak değil; bütün bu yazınsal çabalarının bileşiminde kültür insanı portresi olarak görmemiz gerekliğinden hareketle yapıtlarındaki gizilgücü anlamamıza katkıda bulunuyor. Bu çaba, kültür dünyamıza çeyrek yüzyıldan daha fazla bir zamandır egemen kılınmış zihinsel ataletin kırılmasına da katkıdır. Hayatı ile sanatı arasında sentetik hiçbir bağa izin vermeyip; anlatıcısıyla kahraman ve karakterleri aynı düzlemde tutma adaletiyle edebiyatımızda egemen olanın değil estetik olanın, tutuk ve kekeme olanın değil çoğul söylem zenginliğinde konuşabilenin imkanlarını yaratmış bir yazarın oluştuğu ama aynı zamanda da oluşturduğu kültürel perspektifi kavramamıza katkıda bulunuyor.

Bu çaba, bize, edebiyatımızın bir büyük ustasını kavramak yanı sıra, edebi birikimimizin derinlikli kaynaklarını görebilmek imkanı da tanımaktadır.

Alper Akçam, bu kapsamlı çalışmasında; hayatı tüm anlam boyutlarıyla kavramaya çalışan bir edebiyatı insanı olarak, doğrudan Orhan Kemal’in metinlerine odaklanarak nesnel eleştirinin/ değerlendirmenin de hakkını veriyor.” METİN TURAN