SEVGİ KENAR
Sağlık ve huzur içinde bir hafta dileğimle günaydın saygı değer Alper hocam, sizi yoğun işleriniz arasında meşgul etmek istemezdim, ama affınıza sığınarak, kendimle ilgili mesleki konuda sizi bilgilendirmek ihtiyacı duydum… Belki yanılıyorum ama, sanıyorum siz beni o elleri öpülesi değerli öğretmen dostlarınızdan birisi olarak kabul ediyorsunuz…
Yıllar var ki, 1 Aralık tarihine gelince ben hep o günü anımsarım. Ya da o 1 Aralık günü hiç çıkmaz belleğimden.
Ardahan 23 Şubat İlkokulu öğrencisiyim. Rus işgali döneminden kalma kalın taş duvarlı okulumuzdaki sobamız gürül gürül yanıyor. Dışarıda ince ince kar atıyor ve hava oldukça soğuk.
O gün, sınıf nöbetçimiz olan Hasan duvardaki takvimin yaprağını koparıyor ve 1 Aralık tarihi ortaya çıkıyor.
O gün, öğretmenimiz olan annem Perihan Akçam elime bir para tutuşturup beni Hasan’la birlikte abisi olan berbere gönderiyor. Şimdiki Merkez Camii’nin karşısında bir yerde Hasan’ın berber abisinin dükkânı. Beni tıraş ediyor Hasan’ın abisi ve verdiğim parayı almıyor. Hasan’la birlikte belki de un kurabiyesi alıyoruz o parayla, okulun bahçesinde camı çatlak bir el arabasında un kurabiyesi satan amcadan.
Bazı kitaplar vardır teknik ve edebi olarak bir kusurları görünmese bile; eksik, yavan kalan bir şeylerin olduğunu okuyucu hisseder.
Bu eksiklik eserin mekanikliğinden gelir. Sanki karşımızda şıkır şıkır çalışan bir makine vardır. Ancak gerçek sanat ve edebiyat eserinin içinde mekanik sesin yerini insan sesi, insan nefesi, emeği, alınteri, sevgisi... Kısaca canıyla, kanıyla insan vardır. Canıyla, kanıyla hayvan vardır, doğa vardır. İşte Alper Akçam tamda böyle eserler üreten gerçek, bütün bir yazardır.
Bundan dolayı eserleri nefes gibidir. Taze bir soluktur, umutları diri tutan bir müjdedir. Herkesin göremediği, keşfedemediği okuyucusuna özel bir doğa güzelliği gibidir.
Kıymetli Alper Akçam iyi ki sizi tanımışım ve kitaplarınızı okumuşum. Sağ olun var olun...
hayatının en güzel yıllarını bu mesleğe adamış, ailesine, sevdiklerine ve de özellikle kendisine zaman ayırmamış, bu kutsal mesleği alnının teri ıslatmış değerli doktorumuz ALPER AKÇAM yazınızı gözyaşları için de okudum, fotoğrafa bakamıyorum o kadar yürek yakıcı ki. bu mesleğe gönül vermiş insanların hali, durumu bu olmamalı büyük bir üzüntü içindeyim.
Anladık; gece gündüz kan ter içinde çalışıyormuşsunuz…
Anladık; can kurtarmak için kendi canınızı veriyormuşsunuz…
Anladık, iç çıkışı botlarınızın, çizmelerinizin içi bile ter doluyormuş…
Anladık; aranızda aylardır çoluk çocuğuna sarılamayanlar, hasret gideremeyenler varmış…
Anladık; aldığınız ücretler boğaz doyurmaya yetmiyormuş; verilen sözler tutulmuyormuş…
Anladık; bütün bunlar yetmiyormuş gibi saldırıya uğruyormuşsunuz; meydan dayakları yiyormuşsunuz:
Anladık; size hak arama izni bile verilmez iken, size saldıranlar ellerini kollarını sallayarak dolaşıyorlarmış meydanlarda…
Anladık canım; kim dedi size ki, doktor olun, hemşire olun, yardımcı sağlık personeli olun diye…
Biraz daha okuyup müteahhit olsaydınız; bakın o zaman nasıl el üstünde tutulurdunuz…
~~Türk romanında Kurtuluş Savaşı
-Sayın Akçam, ortak iletişim grubunuzda paylaştığınız yazıda Talip Apaydın’ın Toz Duman İçinde, Vatan Dediler, Köylüler üçlemesinin değerlendirmeye alınmamış olmasını eleştiriyorsunuz. Bununla birlikte eksik de olsa bu yazıların edebiyatımızdaki bazı tartışmaları canlandırması adına sevindirici değil midir?
Kuşkusuz Sevgili Mazlum… Her tartışma, her itiraz, konuya ilişkin farklı bakış açılarını da açığa çıkartacak, ayrıntıların görünür olmasını sağlayacaktır. Bir konu hakkındaki farklı düşünce ve bakış açılarının yan yana, karşı karşıya durması, diyalojik okumalar, gerçeğin daha da aydınlanmasında çok önemli bir işleve sahiptir. Sorun, itiraza konu olan yazı ile yanıt niteliğindeki yazının ulaşılabilirlik ölçülerinde ortaya çıkıyor. Eksik bir anlatım ya da tanımlamaya verilen yanıt, o ilk metin kadar yaygın okunabilecek midir, sorun burada…
~(Bu yazı FORZA LİVORNO adlı bilgisunar sitesinden alıntıdır)
İleti Breitner » Pts Mar 29, 2010 1:37 pm
Aslında kitap tanıtım bölümünde Şalter Kemal adında bir kitabından bahsedecektim ama ilginç futbol geçmişini öğrendikten sonra böyle müstakil bir başlığı hak ettiğini düşündüm Alper Akçam'ın. Kendisi futbolun hem amatör ruhunu hem de demirspor ruhunu yüreğinde taşımış bir futbol sevdalısı.
Bu soyadının çoğunuza yabancı gelmediğinin farkındayım. İşte o tahmin ettiğiniz Akçam kardeşlerin en büyüğüdür Alper Akçam. Asıl mesleği tıp doktorluğudur aslında. Çocuk yaşlarda Ankara İçcebeci'de kurdukları mahalle takımıyla Ankara çapında düzenlenen futbol maçlarında İlhan Cavcav tarafından görülüp beğenilmiş, hatta Cavcav ve arkadaşları tarafından evi üç kere ziyaret edilmiş ama futbola sıcak bakmayan baba Dursun Akçam üçünde de yapılan teklifleri geri çevirmiş. Tabi bu ziyaretlerden Alper Akçam'ın daha sonradan haberi olmuş. Daha sonra tıp eğitimi ve dönemin gençlik hareketlerinin içinde yer alması sonucu futbol hayatına uzun bir ara vermiştir. Ta ki Karabük SSK Hastanesi'ne tayin oluncaya kadar. Hayatında ilk kez lisanslı futbolcu olarak 31 yaşındayken 1983 yılında Karabük Demirspor'da oynamaya başlar.
~~~~(8 Haziran Alper Akçam'ın doğum günü)
Doğum gününüz kutlu olsun.
Alper Akçam' ın şiirlerinde, her zaman eylem durumunda, cesur bir adamın serüvenini; savaşlara, haksızlıklara direncini; aşk ve sevda yüklü bulutlarla uçuşunu; yaşadığı topraktan öğrendiklerini su ve güneşle yoğurup toplumsallaştırdığını görürüz.
Yazar, öykülerinde henüz çürümemiş, yozlaşmamış insan portrelerini okurla buluşturur. Bu kişileri, bozulmuş olan burjuvayla karşılaştırır. Anadolu coğrafyası ve Anadolu insanının maceraları eserlerinin başlıca konusunu oluşturur. Yazar eserlerinde, toplumdaki düzensizlikleri, çatışmaları gerçekçi bir yaklaşımla ele alır. Toplumsal çatışmayı ve bu çatışmanın da kişi üstündeki etkilerini yansıtmaya çalışır.
Çocukluğunda doğayla iç içe olması, yaşadığı köy hayatı, duyduğu anlatılar dilinin kaynağı oluşturur. Eserlerinde hayranlık uyandıracak kadar güzel canlı doğa tasvirleri vardır.
~~Bu dünyaya gelmiş, ışığıyla çevresini aydınlatmış ve de aydınlatmayı sürdüren ender insanlardandır Alper Akçam hocamız…
iyi ki doğmuş ve bizler de iyi ki tanıdık O'nu…
Bir insanın yapabileceğinin çok daha fazlasını başarıyor, inandığı yolda ilerlemek için çok büyük emekler veriyor..
Kendi hayatını ikinci plana itip böylesi bir görevi üstlenmek her babayiğitin harcı değildir.. Topluma kazandırdığı eserler başlıbaşına bir hazinedir, birçok insan sağlamına biliyor bunu... Ne güzel...
Başkalarına ait bir şehri bir tarih gerekliliği, belki de zorunluluğu olarak "ele geçirme"nin, olaydan tam beş yüz altmış yedi yıl sonra törenlerle kutlandığı bir günde tarihi düşünmenin yarattığı karmaşayı yaşıyorum İstanbul'u düşünürken.
Yazıyı daha önce kullanmış, hatta tarihi istediği gibi yazmış Bizans antika medeniyetinin, çürümüş, derebeyleşmiş, yozlaşmış tekfurlar yerleşkesine tarihin zembereği gereği çağırdığı, insancıl tözünü, o güne kadar çok daha iyi saklamayı başarmış, kandaş özellikleriyle Anadolu’ya ve Urumeli’ne eşitlik, kardeşlik, eşitlik, özgürlük dağıtmış gaziler soyunu anarken kullandığı "barbar" sözcüğünün üzerime düşürdüğü gölgeyi taşıyorum İstanbul'u düşünürken..
"Barbar"lardan biriymiş gibi görünmemek için, daha o günden başlayarak kendi gibi olandan ayrı kalmayı ve üst olana öykünmeyi kimliksiz bedenine giyinmiş, Batı'dan kendine bakanlara maymunca benzemeye çalışmış bir saray aydını onursuzluğundan, bir aşağılık kompleksinden sıyrılabilme direncime şaşıyorum İstanbul'u düşünürken...
BAYRAMLAR HALKINDIR; KUTLU OLSUN…
İnsanoğlu toplum olarak yaşamaya başladığından beri, hele de üretenle tüketen, çalışanla çalıştıran, alın teri dökenle alıp satan birbirinden ayrılıp sınıflı toplum kurulalıberi, ikili bir yaşam sürer… Zamanın çoğunluğu toplum egemenlerinin, ya da kimi toplumsal kaygıların, uhrevi inançlara yansımış kuralların geçerli olduğu zorunluluklar, perhizler, bireyin kendini bir parçası gördüğü sınavlar içinde geçer… Bereketin coşkuyla karşılandığı, dayanışmanın öne çıktığı bayram günlerinde ise çok farklı bir yaşam fışkırır hayatın içinden. Zengin fakir, genç yaşlı, kadın erkek arasındaki farklılıklar olmamışa döner; herkes birbirini kucaklar; coşkulu, sevinçli, neşe içinde bir zaman dilimi yaşanır…
Doğanın ritmine, toprağın, havanın, suyun getirdiklerine göre, doğuş zamanlarında hep halk çoğunluğundan ve halkın çoğul yaşamından yana olmuş dini inançlarla günlük yaşam birbirine özdeş kılınmaya çalışılır… Süreç içinde inançlar konusunda yetkin konumda olanlar değişir, sınıflı toplumun egemenleri kul ile tanrı arasına girmeye, inançları kendileri için bir savunma aracı, toplum üzerinde rızaya dayalı bir baskı unsuru olarak kullanmaya, kendi çıkarlarına yontmaya başlar…
~~Bir yılı aşkın süredir dura dura, sindire sindire okudum. Kolay değil 150 kadar kaynakçaya (aralarında Engels'den Horkheimer'a, Toynbee'den Huntington'a, Bahtin'den Berkes'e araştırmacıların, Tanpınar'dan Pamuk'a edebiyatçıların her biri deve dişi gibi sayısız yapıtı) dayalı kaleme alınmış 33 inceleme-deneme. Sular seller gibi akıcı bir dille yazılmış, ama her paragrafında, her alıntısında "Hele dur bir düşüneyim, ben ne bilirdim ki?" diye hızla yol alan aklınıza hafifçe fren yaptıran 543 sayfa.
Önce söyleyeyim: bu bir tarih kitabı değil. Cumhuriyetîn ilk yılları ve Köy Enstitüleri kronolojisi hiç değil.
Kemalizmi, milliyetçiliği, CHP'nin o -bence- tartışmalı ikinci 15 yıllık 1939-54 dönemini, tepeden inmecilik mi, devrimcilik mi ikirciklerini, İnönü'nün, Saraçoğlu'nun, Peker'in devlet ve siyaset adamlığındaki köşeli tavırlarını ve bunlar gibi konuları merak ediyor, üstelik sağlam bir düşünce yapısından gelen yorumlar eşliğinde değerlendirmek istiyorsanız, bu düşünce yazıları bire bir...
Dil Derneği Bursa Temsilciliği'nin çağrılısı olarak gittiği Bursa'da DİLİN DÖRT ATLISI üzerine konuştu Alper Akçam...
Karaman Dernekler Yerleşkesi'nin salonu tamamen dolmuştu. Vüs'at O Bener, Bilge Karasu, Leyla Erbil ve Oğuz Atay üzerine yapılan dil odaklı konuşmu büyük bir dikkat ile izlendi. Etkinlik bitiminde bazı okurlar toplu fotoğraf istedi...
İlhan Başgöz, Cumhuriyet’le yaşıt önemli bir aydınımız, çok değerli bir halkbilim ve folklor araştırmacımız…
Daha var yüz yaşına… Cumhuriyet’le yaşıt kendisi… 1923 Sivas / Gemerek doğumlu.
Yanında halkbilim ve folklor çalışmalarına asistan olarak başladığı Pertev Naili Boratav’ın Dil Tarih’teki kürsüsü Batı'ya ülkesini yağmalattırma hevesindeki gerici-bezirgân politikacılar tarafından özel yasa ile kapatılınca burslu olduğundan zorunlu görev olarak atandığı lise öğretmenliği bile çok görülmüş, açığa alınmış, yargılanmış, tutuklanmış, başına gelmeyen kalmamış. 1960 yılında Ford Bursu aracılığıyla gittiği ABD’de ise Los Angeles ve Berkeley üniversitelerinde bilim adamlığına yükselmiş... 1967’de Doçent, 1976’da profesör olmuş. 1983 yılında Amerika Folklor Derneği Onur Üyesi seçilmiş. Yine de ille de vatanım diyerek ülkesine dönmüş, Boğaziçi ve Bilkent üniversitelerinde dersler verdikten sonra Van 100. Yıl Üniversitesi’ne geçmiş. FETÖ tescilli savcıların başlattığı ilk büyük kumpas davası 2004 yılında burada başlamış, üniversite sekreteri cezaevinde intihar etmiş, İlhan Başgöz için de “Köroğlu’nun aşkları” nı anlattığı için dava açılmaya kalkışılmıştı. Sonrasında da vazgeçmemiş bilim ve halk kültürü adanmışlığından; ODTÜ’de çalışmalarına devam etmiş.
Bilmeceler, tekerlemeler ve manilerle ilgili çalışmaları eşsiz... Kars Ardahan yöresine, memleketime kadar gitmiş araştırmaları için. Toros yörükleri arasında tuttuğu notlar ayrıca çok değerli...
İlhan Başgöz’ün yaşam öyküsü, ülkemizdeki gericiliğin kirli ve çıkarcı yüzünün, bilim ve halk karşıtlığının örnek ve somut bir göstergesi…
Ne çabuk geçmiş o koca 26 yıl. Anısı daha tamtaze durur belleğimde…
1993 yılı, Haziran’ın son günleriydi. Karabük Sigorta Hastanesi’nin genel cerrahi uzmanı olarak gece gündüz ameliyatlar, poliklinikler, kendi yönettiğim merkezi yatışlı, daha o yıllarda hastane otomasyonlu hastane idareciliği ile yoğun bir tempoda çalışıyor, arada futbol maçları, Demirspor ve DÇ Karabükspor yöneticilikleri, dernekler, hemen her gün Çamlık’ta 15 km’ye varan kros koşularıyla debdebeli bir yaşamın içinde çalkalanıp gidiyordum…
Rıfat Ilgaz gelmiş, Beyaz Saray’da kitap imzalayacakmış dediler.
Muayenehanede son hastaya bakar bakmaz bir koşu gittim d gün için Karabük'ün AVMsi sayılabilecek Beyaz Saray’a… Önünde sonu görünmeyen bir öğrenci kuyruğu, alnında damla damla terler, arada bir öksürüp derin soluklar alarak kitap imzalıyordu. O öğrencileri Rıfat Ilgaz’ın önüne getiren, o ilgiyi sağlayan da zamanın öğretmenleriydi kuşkusuz. Genç yazarların yaşaması olanaksız bir tablodur o... Bir süre kenarda sessizce izledim kitap imzasını, sonra yaklaştım yanına, “Ben Dursun Akçam’ın oğluyum, burada doktorum, akşam sizi evimde ağırlamak istiyorum,” dedim. Babamla tanışıp tanışmadığını bile bilmiyordum. Kalemi bıraktı elinden, sıkıca kucakladı beni, yanında duran, tanımadığım o beyaz yüzlü, irikıyım adama döndü; “Benim yerimi iptal ettir Aydın,” dedi, “Ben Akçam’ın oğluna gideceğim… Oğlu Aydın Ilgaz’mış yanındaki de meğer…
~~KÜLÜN ALTINDAKİ ATEŞ…
Çocukluk yıllarımın sabahlarını toprak zeminli köy evinin gerisindeki ocakta yakılan ateş büyülü bir havayla süslerdi. Sessiz olmaya çalışan kıpırtılar, üflemeler, yanan ateşin çıtırtıları; ocaktaki parlayan alevlerden evin taş duvarlarına doğru dalga dalga akan renkler… Konuk olarak hangisinin evinde kalıyorsam, Nenem Seyhat ya da Bibim Sultan, daha gün ışımadan yatağından kalkar, ateş bekçisi tüm kadınların binlerce yıldır yaptığı o kutsal işi yerine getirirdi. Ocakta bir gün önceden kalmış kül yığınını kurcalar, altta bulduğu bir köz parçasının üzerine tezek kırıntıları, kurumuş çalı ve çam yaprakları koyar; yaz kış çalışmaktan ateşin yakmayı başaramadığı kat kat nasır tutmuş ellerini ve onlarca yıl türküler söylemiş, masallar anlatmış bilge nefesini kullanarak ateşi canlandırır, sonra günün diğer işlerine geçerdi…
Külün altındaki ateşi bulup onunla bütünleşmek, ona söz yerindeyse canını da katarak yaşamın yenileşmesinin, değişiminin bir parçası olabilmek insanoğlunun toplumsal gelişiminin en az bilinen gizlerinden biri olmalıdır… Bu gizin taşıyıcısı da, yaşamın doyuranı ve doğurup çoğaltanı olmayı üstlenmiş olan kadınlarımızdır.
On bir gündür Ardahan’dayım. 15. Dursun Akçam Kültür Sanat Günleri’ni de büyük bir yoğunluk içinde, özellikle son gün iyice tükenme eşiğine gelmiş müthiş bir yorgunluk duygusu altında tamamladım.
Gülün Adı, dünyanın hemen tüm dillerine çevrilmiş, milyonlarca okura ulaşmayı başarmış 733 sayfalık koca bir başyapıt… Benim elimdeki baskı Can Yayınları’ndaki 41. Baskı imiş ve bu basımdaki sayı da 3.000 tutulmuş.
1980 yılında yayımlanmış yapıtın dünyadaki ünü bir tarafa, 14. Yüzyıl ortaçağında konumuyla, karmaşık ve muhteşem taş mimarisiyle zengin kitaplarıyla ünlü bir Benedikten manastırında geçen, kitabın son bölümlerine kadar bitip tükenmeyen ortaçağ entrikalarının İmparator ve Papa temsilcileri arasında tartışıldığı, İsa’nın yoksulluğu ile kilisenin zenginliği ve siyasal gücünün karşı karşıya getirildiği, farklı Hıristiyan tarikat ve cemaatleri arasındaki düşünce ayrılıklarının zaman zaman okuru boğacak gibi sıkıştırdığı, okunması büyük bir sabır isteyen yapısına karşın bunca ilgi çekmiş olmasını seksenli yılların ortasında Türkiye’ye gösterime girmiş, Sean Connery’nin başrol oyuncusu olduğu filme bağlayabilmek mümkün… Yoksa ki, Türkiye’deki yüz bini aşkın okurun Hıristiyan ortaçağla sıcak bir ilişki kurmuş olduğunu düşünmek zorunda kalacağız.
Edebiyat ve kültür dünyamızın yüz akıdır Doğan Hızlan...
Has edebiyat damarından gelir...
Yıllar önce Dursun Akçam Kültür >Sanat Günleri için onu da çağıracağımı söylediğimde, gelmez o demişlerdi... Olur olmaz yerlere gitmez; hele de Ardahan'a mı... Gülüp geçmişlerdi.
Bir tek çağrım yetti. Geldi Ardahan'a kadar, Kültür Sanat Günlerimize onur verdi. O sıralar arkamızdan dönen dolaplar, Kültürevi ve çalışmalarımızı baltalamaya çalışan resmi ve özel güçlerin karşısında, yanımızda yer aldı... Ardahan'dan döndükten sonra da gözü kulağı üzerimizde oldu...
Dünya durdukça durasın seni sevgili Doğan ağabey; keşke seni örnek alabilse birileri...
Batı’da yapılan Doğu araştırmalarından doğan ve giderek bizi de çevreleyen tüm kültürel alanlara uzanan “Egzotik Doğu” imgesi son yüzyıllarda popüler edebiyatın da gözdeleri arasındadır. Silvester Sacy, Renan, Lane gibi resmi ve yarı resmi araştırmacılardan Chateaubriand gibi düşünürlere, Flaubert, Hugo, Nerval, Lamartine gibi yazarlara, “Egzotik Doğu” imgesinin çekiciliğine kapılmamış Batılı kalmamış gibidir…
“1836 yılında subay olan babasıyla birlikte İstanbul’a gelen ve dokuz ay bu kentte kalan İngiliz kadın yazar Julia Pardoe, ‘Sultanlar Şehri İstanbul’ adlı seyahatnamesinin ‘Türk Karakteri’ adlı bölümünde Batılı gezginlerin Doğu’yu anlamak yerine keyfi bir Doğu kurguladıklarını ironik bir dille anlatır. ‘Şark’ın esrarları, Batıniliği ve ihtişamı’ hakkında söylenenlerin, Batılıların bilincini ve kolektif belleğini güdülediğini, ‘alışılmış eski fikir kalıplarının’ varlıklarını sürdürmelerini sağladığını belirtir.” (Onur Bilge Kula, Batı Edebiyatında Oryantalizm, İş Bankası Yayınları, 1. Basım 2011, Giriş, s 32)
Zaman içinde, Batı’nın Şark üzerindeki emperyalist güdümlü ekonomik ve kültürel girişimlerinde yaşanan değişimle birlikte, “alışılmış fikir kalıpları” farklı alanlara doğru evrilme gösterecektir. Perry Anderson, Batı dünyasında çok önemli etkileri olan tarihçi Toynbee’nin postmodern çağa başlangıç olarak gördüğü saptamalar arasında yer alan ve üzerinde önemle durduğu bir olaya vurgu yapar: “…Batı dışındaki entelijansiyaların, modernliğin sırlarına vakıf olup bunları Batı’ya karşı kullanma yolundaki çabaları… Toynbee’nin, postmodern çağın başlangıcı konusundaki düşünceleri, bu ikincisi üzerinde yoğunlaşıyordu. Verdiği örnekler, Meiji Japonyası, Bolşevik Rusya, Kemalist Türkiye ve yeni kurulan Maocu Çin’di.” (P. Anderson, agy, s 12)
“Egzotik Doğu” imgesi, Batı’nın 20 ve21 yüzyıl politikalarının kodlarını çözen Edward Said’in “Şarkiyatçılık” adlı çok önemli yapıtının yayımlanmasından sonra Toynbee’nin işaret ettiği “Kemalist Türkiye” coğrafyasını da kapsayacak biçimde yenileşip genişleyecek, çok zengin malzemeler içeren yeni bir alana geçecek, Batılı gözünde kalıplaşmış bir “Kemalizm” olgusu, Türkiye’nin kendi Kemalizm’i gibi donatılarak edebiyatta da yansımaları olan kültürel bir kurgu olarak piyasaya sürülecektir.
Yazınsal alanda türlü çeşitli yansımaları olan bu gelişmeler sırasında, kuşkusuz ki, en ilginç yapıtları kendi edebiyatçı kimliğinin kurulumunda Batılı kodları önde tutan ve aynı zamanda bu kodlamadan belirli yararlar uman Şark kökenli yazarlar verecektir.
Serap Kavalcı Günaydın,
sevgili Alper bey.
En anlamlı ve en güzel şiirler,hikâyeler ve romanlar;yaşanılmış gerçeklerden,gerçek yaşam kahramanlarından çıkıyor.
En son okuduğum kitabınız" aslan asker arslan"da bu gerçeğe bir kez daha şahit oldum.Karakteriniz nasılsa yaşamınız ürettikleriniz ve paylaşımlarınızda öyle oluyor..
Zaman zaman gülümseyerek, zaman zamanda gözyaşları ile ve bir meslektaşınız olarak ta takdir duyguları ile okuduğum en son kitabınızaki yaşam gerçeklerinizin yansımaları, bütün eserlerinizde.
İyi ki varsınız.
Aydınsınız ve aydınlıksınız.
Selâm olsun, alnı ak ve bir onur anıtı gibi duran aydın kişiliğinize.
|
8 Aralık Cmt 15:49 (2 gün önce) |
 |
||
Sevgili Alper Hocam ABD`de çalışmaktayken 2010`da yakalandığı hastalık ardından uzun uzun tedavi süreçlerinden yorulan sevgili Başak`ın sınıf arkadaşı oğlum Selman son yıllarda hem karaciğer hem böbrek nakli için de çok istekli oldu. Ama komplikasyonlar ardıardına geldi. Ve Selman huzuru seçerek yaşama veda etti.
Oğlumun yoğun bakımda geçen 2,5 aylık bu süreçte benim acılarımı, daha önce Türkiyeden getirttiğim Türk Romanında Karnaval ile Dillerin Dört Atlısı kitaplarınızı okuyarak geçirmem hayli dindirdi.
Ben bir öğretmen çocuğuyum.
Benim yaşam hikâyem, aydınlıkla karanlığın, iyilikle kötülüğün, doğrulukla sahtekârlığın, “öteki” için yüreğini kardeşçe duygularla açma, bedelsiz ve beklentisiz sevme ile hayatı ve insanı yalnız kendi çıkarı için kullanan ikiyüzlülüğün mücadelesinin de hikâyesidir…
Ardahan Ölçek köyünde on üç doğum yapıp, altısını yaşatabilmiş, 20. yüzyılın başında emperyalizmin kana ve işgale uğrattığı Güneybatı Kafkasya’da yalın ayak bir çocuğu öküz hurcunda, yeni doğurduğu bebesi kucağında karlı buzlu Kür derelerinde düşmandan kaçmış, büyük acılar çekmiş Seyhat’la Ahıska göçmeni, her türlü korkuya, düşmanca davranışa karşı pervasızca davrandığı, efkâr bastıkça herkesin derin uykularda olduğu uzun gecelerde elini kulağına atıp türküler söylediği için deli diye anılmış Eyüp’ün dördüncü çocuğu Dursun’la, Kurtuluş Savaşı’nda binbaşı rütbesi ile çarpışırken 26 Ağustos gecesi yaşanan bir karmaşadan sonra Sinop cezaevine atılmış, aftan sonra bireyi olduğu Bekdik ailesine, Boğazdaki yalılarına dönmeyip köy öğretmenliği istemiş, Hanak’ta yoksul Türkmen köylülerini koruduğu ve sömürülmelerine karşı çıktığı için evini kurşunlatan zorba ağalardan korunabilmek ve yalnızlığından kurtulabilmek için Orta Hanak’tan Kayaların kızı Selvi ile evlenmiş, Artvin tapu müdürü iken Hanak’ta ailesini izin almadan ziyarete geldiği bir kara kış günü zatürreden ölmüş, “müstafi” addedilerek beş parasız Hanak’ta gömülmüş Kemal Akıncı’nın (Kemal Bey) yetim kızı Perihan’ın oğluyum.
Hani şöyle uzakça bir diyar olsun diyorum
Gürültüsü patırtısı olmayan sessiz bir yayla gibi
Arada bir anasını yitirmiş kuzuların melediği
Islak burunlu körpecik bir dananın az önce ana memesini emdiği
Upuzun kışlarda tipilerin estiği / el ayağın buz kestiği bir diyar
Orada işte
Yol üstü / birden çıkıveren karşınıza
Kupkuru dallarıyla bir ağaç / renk renk ipleri / çaputlarıyla bir dilek ağacı
O ağaçta bir çaput parçası olabilsem diyorum
Alper Akçam ve SIĞINTI...
Alper Akçam; romanlarında, "KAR" da olduğu gibi olmamışı, yaşanılmamışı kurgulamıyor; yaşadığı, tanığı olduğu; Anadolu gerçekliğini, özellikle sol mücadele açısından kurgulayıp roman konseptinde okuyucuya sunuyor. Öyle bir kurgu yapıyor ki, okuyucu, romanı dışarıdan okuyan değil, romanın şurasında ya da burasında buluveriyor kendini... En çokta bu romanda, SIĞINTI'da...Kendinizi geniş bir tartışma platformunun içinde buluveriyorsunuz... Sol ayrışmalar, sendikacılık, dinci gericiliğin gelişim ve egemenliğe koşuş süreci...
İki emanet aldım bu ömürden
Biri senden / biri bu deli yürekten
Kelimeler döktüm üstüne / uzak köy yollarında / bez çantalarıyla okula giden küçük dillerden
Ayakta kara lastik / diz boyu kar
Koltuk altında öğretmene armağan / bir küçük tezek
Teneffüs zillerinde / iki pisküvet / ortası yumuşacık beyaz lokum
Pantolonda yamalık / cebinde parası olmayanların gözündeki hüzünden
7 Nisan Akşamı İstanbul Maltepe Belediyesi Prof. Dr. Türkân Saylan Kültür Merkezi’nde Orağaz rüzgârları esti…
Alper Akçam’ın son öykü kitabı Son Balık’taki öykülerden birinin kahramanı olan Orağazlı Temo’nun köylüleri, Ölçekliler, Dudunalılar, Ardahanlılar, Iğdırlılar bölgenin yabancısı İstanbullu konuklarıyla buluştular.
Orağazlı sanatçı, erdemli, yüce gönüllü insan Turgay Demir ve Çayağzı Köyü Derneği Başkanı Tarık Ocak’ın çabalarıyla gerçekleşen gecede Alper Akçam çocukluk ve gençlik yıllarının hayal dünyasından bugünlere ulaşan bir imgelem dünyasının kapılarını açtı, Turgay Demir sazıyla, sözüyle eşlik etti ona…
BU TIRAŞ BAŞKA TIRAŞ
Dün TED Hatay Koleji’nin konuğu olarak Hatay’daydım. Köy Enstitüleri sergisi açtık, “Türkiye’nin Geçmişindeki Yarın; Köy Enstitüleri” başlıklı bir söyleşi yaptık. Okulun tıka basa dolu koca salonunda gencecik insanlar büyük bir ilgiyle dinledi konuşmamı. Etkinlik bitiminde heyecanla etrafımı sardılar, keşke daha çok konuşsaydınız dediler; kitaplarımı alıp imzalattılar. Bundan sonrasında Köy Enstitülerini ve beni daha çok izleyeceklerini söylediler.
Zamanımız sınırlıydı; Defne Kaymakamı, Belediye Başkanı, İlçe Milli Eğitim Müdürü de oradaydı; çok kalamayacaklardı… TED Hatay Koleji Kurucusu Dr. Mustafa Özat’a, okul Müdürü Ahmet Akaracı’ya ve okulun gözleri parlayan öğrencilerine gönül dolusu teşekkürler. Keşke daha çok yerde Köy Enstitüleri’ni genç kuşaklarla yeniden tanıştırabilsek, kurucu ilkelerini bugünlere taşımanın yollarını tartışabilsek…
SON BALIK SON OLMASIN…
Çocukluğumun büyülü ülkesi Kuzeydoğu yaylalarından, bir yanı Kunzulut köyü gelini Ahıskalı Gülşan bibimin, bir yanı Kürt kızı nenemin yıldızlı yayla akşamlarında süt ve emek kokulu yün döşeklerde anlattıkları masallarından hayatı adım adım göğüsleyerek çıkılmış bir gençlik, ergenlik, mücadele ve hayal çağlarına… Yaşadıklarım, duyduklarım, düşündüklerim, gelecek için kurduklarım… Coşkular, heyecanlar, düş kırıklıkları, yitirilen güzel insanlar; gelecek için hep diri tutulmaya çalışılan umutlar…
Temo, yörem insanının isyancı ve adaletçi karakterinin hırsız kimliğinde dünyaya meydan okumuş ve kendince adalet dağıtmaya çıkmış temsilcisidir… 2000 yılında yöremin canım ormanlarını ve otlaklarını talan etmeye kalkışmış bir çıkar saldırısına Süzgeç gazetesi yazılarımla direnirken beni bir avuç suda ve devlet olanaklarını kullanarak yok etmeye çıkmış Hamşioğlu soyu temsilcileriyle karşı karşıya geliyor… Öykü bu ya…
Munise ve yazarı 2018’in ilk toplantısında Manisa durağında
Sığıntı’nın Gülay’ı, Anadolu’nun yetim kızı Munise
bu toprakların gerçek sahipleri
Kybele Ana’dan Kadıncık Ana’ya / Nene Hatun’dan Kara Fatma’ya
Irazca Ana’dan Uluguş’a, Güllü kadından Telli Ana’ya
oğul uşak için girmişler ki kavgaya...
Onlar, doğuran ve doyuranlar hayatı…
BURSA’DAN…
Bir yanı Güneybatı Kafkasya’dan / Posof’tan Badele elması
Bir yani Balkanlar’dan / Hüsmen ağamın Arda Ovası
Cide’de nice sarı yazması Rıfat Ilgaz'ın / Nilüfer'de nice cennet kokulu meyvelerin hası
Ak Mendili Sait Faik’in / Merinos’un çiçekli basması
Ardahan yaylasında / atımın boynunda tere bulanmış / papağı kazanmış al al valası
Zeus’a / Akropolis’e inat / yalçın başı / karlı doruklarıyla Uludağ havası
Asırlık çınarlar / billur sular / Orhaneli / Dağ güneyi / Karasi
O büyük serveti emeğin / o bereketi memleketin
Hem kucaklaşması insanın / hem ekmeğine ihaneti
Bir yanım sende doğdu Bursa / bir yanım hep sende kaldı
Bir yanım seninle öldü / bir yanım hep seninle olacak
Hasan Erol Değerler üstü Doktorum hocam seni Karabükte çalıştığın zamanda tanıma fırsatı buldum oğlumun adını sizden insanlığınızdan etkilenerek Alper koydum iyi ki varsınız sağ olun var olun adam gibi adam
İstanbul Maltepe’de 24 Kasım Cuma günü başlayan Ardahan Tanıtın Günleri 26 Kasım Pazar akşamı büyük coşkuyla tamamlandı.
Çok farklı etkinliklerle şenlik havası içinde geçen Ardahan günlerine katılanların sayısı on binleri buldu. Etkinlik alanı dolup taştı.
Anadolu şenlikci kültürünün ana öğelerinden olan kılık değiştirmiş yüzü isli ekiplerden ciddi nutuklara, şarkılı türkülü oyunlardan halaylara, imza günlerine hareketli, bereketli günler yaşandı. İsteyen kaşar peyniri, bal aldı, isteyenler yazarlara kitap imzalattı.
Dışarıdan katılan kadın dostlarımız da oldu. İki saate yakın bir süre edebiyat tadında, memleket tadında söyleşi yaptık; kitaplar üzerine konuştuk… Onların kendi el emeği göz nuru, yanlarında getirdikleri yiyeceklerle benim kitaplar buluştu. Söyleşi bitiminde el ele verdik, bar bile tuttuk… Bir kısmıyla toplu fotoğraf da çektirdik.
geceler öyle sessiz ki / nicedir
kar yağıyor / gönlümün en tenha sokaklarına
hep sabrı fısıldıyor kabaran toprak
ne gerilmiş bir yay / ne oklarını boşaltmış bir sadak
şimdi / uzak bir yamaçta / adı belirsiz / küçük bir çiçek tohumu olmak
geceyi ve karı soluyarak
Ilhan Gencay Degerli hocam sayfanizi begenmemi istemisiniz memnuniyetle kabul ediyorum ve bazı yazılarınızı zevkle takip ediyorum. Alper bey yanılmıyorsam Karabukte doktordunuz Ben seksenbes senelerinde mide ameliyatimi yaptığınızı ve sayenizde bu yasima kadar büyük bir azaptan kurtuldugum icin hala size duacı oldugumu bildirmek ve şükran borcumu iletmek istedim.Heralde isim ve soyad benzerliginden dolayı yanilmiyorumdur .Her ne olursa olsun size ve ailenize mutluluklar dilerim
Evet; İstanbul ihanete uğradı, yakıldı, yıkıldı, iğrenç bloklarla gökyüzü bile parçalandı. Denizi kirlendi, yolları kilitlendi, üç kuruş müteahhit ve politikacı kârı için göz göre göre batırıldı, bir zamanların dillere destan şehrinde yaşamak bir çileye, bir işkenceye dönüştü…
Biraz uzakça bir semtte bir işiniz, gitmeniz gereken bir yer varsa, bir gününüzü ayıracaksınız… Saatler boyunca otomobillerde, otobüslerde ömür tüketeceksiniz, egzoz gazları soluyacaksınız. Evinizin penceresinde, balkonunda başka apartmanların duvarlarıyla, balkonlarıyla, pencereleriyle bakışacaksınız; bıraktık denizi görmeyi, bir avuç gökyüzüne hasret yaşayacaksınız.
KOŞARIM…
koşarım / yoksul yamalığı gibi yamaçlarda
tarlalar boyunca koşarım
renk renk yaban çiçeği / altın sarısı / kehribar parıltısı
başaklar ışıltısınca koşarım
taşarım tüm zindanlarından yeryüzünün
“Kafamda Bir Tuhaflık”, Orhan Pamuk’un 2014 yılı yayımlanmış, yüzbinlerce baskı yapmış, yüzbinlerce kişiye ulaşmış son kitaplarından. Kitabı okuduğum on beş güne yakın süre içinde havaalanlarında, sokaklarda, parklarda karşılaştığım en az üç dört kişinin elinde de gördüm kitabı.
Türkiye’de kitap okunmuyor diyenler yanılıyor açıkçası. Kitap okuyanımız çok… Neler daha çok okunuyor, ya da kitap seçimlerinde neler etkili, işin burasına gelince durup epeyce düşünmek gerekiyor.
ne sebebini sor bana / ne sonucunu bu aşkın
şaşkın / sarhoş bir buluttur da ruhum / dolanır ufuklarında
ne El Kanun il Tıbb’ı / ne Şifası İbni Sina’nın
ne yer çekimi Newton’un / ne alan hesapları / ne rakamları Pisagor’un
ne tartışılmaz hükümleri kutsal kitapların
ne ayıbı / ne yasağı / yalanlarla kurulmuş harami sarayların
ne verilecek hesabı / sevilerek yüklenilmiş günahların
Karabük Şirinevler lokalinde yapılan edebiyat söyleşisine ilgi büyüktü. Arkasında herhangi bir kurum ya da derneğin olmadığı, birkaç gönüllü dostun çabasıyla gerçekleştirilen söyleşinin başarısı ve gösterilen ilgi tüm ülkeye örnek olmalı.
Alper Akçam, 11 Temmuz 2017 Salı akşamı Bodrum Dibeklihan'da Köy Enstitülü edebiyatçılar üzerine konuştu...
HAKOZLARDAN KORDON’A / SELAM OLSUN VATANA
Romanın, öykünün, denemenin, eleştirinin söyleminde tüten memleket kokusu; çoğalan ufuklar…
Hotaklıkta / kara topraktaki kotan izlerinde / hakoz boylarında açtık gözümüzü belki de dünyaya; Sabahtan akşama bir boyunduruk üstündeydik / Ho babam ho!
Ay boynuzlu babaların ve bizlerin kanını emen bızankallarla savaştık
Gün akşama kadar “karşıki hotaklar”a sataştık / en yakası açılmadık küfürlerle bulaştık;
Sonra tuttuk / güle oynaya / ekmeğimizi paylaştık
Geceleri çimli toprağı / gordoğları yastık yaptık başımıza
Hasırların üstünde ayı ve yıldızları gözleyerek sabahladık
Tırpan mı çekmedik ki günlerce; terimizi damlattık çeliklerde parlayan güneşe
Arabası harmanı değirmeni / taştan çıkardık ekmeğimizi
Yarı aç yarı tok girmeden döşeklerimize
Ateş yaktık tezeklerle yayla damlarında
Kız oğlan halaya durduk / türkülere tuluma davula zurnaya uyduk
Papağa at bindik düğünlerde / Kiziroğlu Mustafa bey olduk / gelin ağlattık
Yetmedi / gurbet ellere uzandık / fabrikalarda / işliklerde ter döktük / gurbette ölümlere yazıldık
Hakozlarda başladık yolculuğa / Kordon boyuna vardık
Hani yitip gidenlerin sesi / hani anıları sararmış fotoğrafların gölgesi dedik;
Karabük SSK Hastanesi çalışanları ayrılıştan yirmi buçuk yıl sonra yeniden bir araya geldi...
Güzel sohbet kitap imzası ile taçlandı...
SİZ KAZANDINIZ…
Sabahın ve ülkemin üstüne düşmüş derin sessizliğin, yorgunluğun, köklerde ve yapraklarda parıldayan terin, dağlara çökmüş pusun, gökyüzünü kaplamış bulutların derinliği ve enginliği içinde düşünüyorum.
Benim güzel insanlarım; gözlerinizden, seslerinizden, yüreklerinizden öpüyorum sizi. Şartları hiç eşit olmayan bir mücadeleden çıktınız… Devletin tüm olanaklarının, parayla tutulmuş ekranların, bilgisiz beyin yıkayıcı konuşmacıların, trilyonlar harcanmış tanıtımların, dağı taşı, sokakları, binaları donatmış pankartların, hayır kazanırsa yoksulluk yardımlarından emekli maaşlarından olacaklarına inandırılmış kandırılmış yığınların karşısına çıktınız; neredeyse çıplak elle, dişle, tırnakla direndiniz...
Sakın kırılmayın, birbirinize ve hayata darılmayın. Yalnızca doğru bildiğini savunan insanların iyi niyetle yer aldığı bir cephede herkes elinden geleni yaptı; günah keçisi aramayın...
Siz kazandınız; rengine, diline, siyasi inancına, tarihi yanılgısına bakmadan, iyiyi güzeli doğruyu savunan herkesle kucaklaştınız… Büyük mesafeler aştınız. Bu ülkede yurttaşlık bilincinin, çok renkli, çok sesli bir zenginlik olarak bir arada yaşayabilmenin olanaklarını kurdunuz…
Dilin Dört Atlısı, Bursa'da yayımlanan Olay gazetesinde ele alındı. Dilek Atlı tarafından yapılan soruşturma ile kitap hakkında geniş bilgi verildi.
“23 Şubat”, ilk üç sınıfını okuduğum Ardahan’daki ilkokulumun adı... Aynı zamanda tarih olarak Ardahan’ın kurtuluş yıldönümü… Kuzeydoğu Anadolu, ya da Güneybatı Kafkasya, kutsal kitapların cennet diye tanımladıkları, yaz aylarında yeryüzünün en uzun dil uzunluğuna sahip Kafkas arısının yaşayabildiği, dolayısıyla dünyanın en zengin kır çiçeği örtüsüyle donanan bölge 20. Yüzyıl başında büyük bir karmaşa yaşamış, işgaller, kırımlar, yağmalarla olmadık zulümler görmüştü. Emperyalist İngiliz ordularından Ermeni çetelerine, Çarlık Rusyası ve Gürcü ordularına birçok farklı kuvvetin çatıştığı, fırsattan yararlanmak isteyen Hamşioğulları beylerinden İttihat Terakki tetikçisi Yakup Cemil’in mahkûmlardan kurulu yağmacı güçlerine, herkesin halka saldırdığı, halkların birbirine düşman edildiği dönemde büyük acılar çekilmişti.
bakma / kafanı takma / yılların gittiğine / günlerin gelip geçtiğine
saçlarımıza ak düştüğüne
yüz çizgilerimizde çekilmiş acıların
gözlerimizde / düş kırıklıklarının büyüdüğüne
KARAKIŞ KARADAN GİTSİN…
yetmiyorsa eritmeye / karakışın güneşi
küsme buzlara / soğuklara
söndürme yüreğindeki ateşi
gün gelir / bir yudum su olur yaralı bir ceylana
hayat verir / çölde kalmış küçücük bir serçeye
sevdalı bir bulut olur belki / göklerinde gezmeye…
bir gecenin derininde
uzak / yakın bir yerde
adını okşarca anıyorsa biri
ateşinde gizliyorsa seni / yüreğinde
ve gülümsüyorsa / seni düşündüğünde
Yürüyen ne ayak ne bacak ne bilek
Yürüyen kocaman bir anaç yürek
Yaramazsan karları / aşamazsan koca dağları
İnan / bahar hiç gelmeyecek
Ben bir öğretmen çocuğuyum.
Ardahan Ölçek köyünde on üç doğum yapmış, altısını yaşatabilmiş Seyhat’ın dördüncüsü Dursun’la, Kurtuluş Savaşı’nda binbaşı rütbesi ile çarpışırken 26 Ağustos gecesi büyük bir karmaşa yaşayıp Sinop cezaevine atılmış, aftan sonra bireyi olduğu Bekdik ailesine, Boğazdaki yalılarına dönmeyip köy öğretmenliği istemiş, Hanak’ta Kayaların kızı Selvi ile evlenmiş, Artvin tapu müdürü iken Hanak’ta ailesini ziyarete geldiği bir kara kış günü zatürreden ölmüş, “müstafi” addedilerek beş parasız Hanak’ta gömülmüş Kemal Akıncı’nın ikincisi Perihan’ın oğluyum.
Dursun, Cılavuz Köy Enstitüsü’ne girebilmek için ilkokul diploması uğruna okulsuz köyünden Ardahan’a, on dört kilometre yolu yırtık çarıklarla yürüyerek yamalı üst başıyla başvurduğu Ardahan 23 Şubat İlkokulu kapısından üç kere dilenci diye kovalanmış, kendi direnci ve babalar babası İsmail Hakkı Tonguç’un desteği ile Cılavuz Köy Enstitüsü’ne girmiş…
Perihan, annesinin karşı çıkmasına karşın dayı evine sığınmış yoksul ve yetim bir kız çocuğu olarak Hanak’tan Ardahan’a yirmi kilometreye yakın yolu sırtındaki tahta bavulla geçmiş, Ardahan’da emanet edildiği bir “Postacı amca”nın atının terkisinde Yayla Karakolu’nda bir gece konakladıktan sonra Cılavuz’a ulaşmış…
Perihan’la Dursun Cılavuz’da tanışmış, evlenmişler.
KALKIN HELE!
Söndürmeyin yüreklerinizdeki ateşi öğretmenlerim / can fenerlerim
Ne karanlıklar gördük biz / ne amansız fırtınalar
Gazi Mustafa Kemal’den aldık ilk dersimizi
Esmani Çavuşla Memet Onbaşıyla / ay boynuzlu öküzlerimizin nefesinde yaktık kandili
Anadolu’nun yedi iklim on altı rüzgârında / en uzak dağlar başında
Kendi kendine açıp solan kır çiçeklerinin sahipleriyiz biz
Tonguç Babayla Sis Dağında horona durduk
Veysel’in sazında, Artvin’in barında el ele tuttuk
Son günlerin koşturmacası… 29 Ekim’de Ardahan’da başladı;
29 Ekim 2016 Dursun Akçam Kültürevi ve Hanak’ta; Cumhuriyet Kültürü, Cumhuriyet yürüyüşü,
02 Kasım 2016, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde Cumhuriyetin Kültür ve Eğitim Politikaları,
04 Kasım 2016 Ankara Eğitim’de Halk Kültürü ve Çoksesli Edebiyat dersi,
07 Kasım 2016 Ankara TED Üniversitesi’nde, Alper Akçam’ın Yazın Serüveni,
12 Kasımn 2016, Adana’da Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği VI. Akdeniz Buluşması’nda Laik, Bilimsel ve Demokratik Eğitim’de Sanat ve Edebiyat,
14 Kasım 2016 İSTANBUL TÜYAP’ta Talip Apaydın’da İnsan Felsefesi,
15 Kasım 2016, Sabah 06.00, Ankara’ya, yuvaya dönüş… Çalışma odası, bahçe, köpekler, tavuklar, sararmış yapraklarda sonbahar; dağarcık yeniden hazırlanmalı Dilin Dört Atlısı çıkıyor (Vüs’at Bener, Bilge Karasu, Leyla Erbil, Oğuz Atay’dan Türkçe’ye Armağanlar);
19-20 Kasım’da TÜYAP’ta, imzada olunacak…
Dün gelen iletiler arasında bir fotoğraf ve şöyle bir not vardı:
“Günaydın Sayın Akçam... Türkân Saylan'ın evini boşaltırken kitabınıza rastladım... Benim kitaplarımın arasında yer aldı.
Macide Başaran Oytay..."
İmza tarihine bakılırsa, kitabı TÜYAP'ta imzalamış olmalıyım...
Halktan kopuk, hayatın içinde olmayan aydınlarımızda en çok rastlanan hastalık, halk adına konuşup ahkâm kesme, toplumsal olgulara yönelik ucuz yargılarında halkı temsil ediyor olma yanılgısına kapılmaktır.
İstanbul’da yaptığımız Dursun Akçam’ı anma toplantısında karşılaştığım bir yazar Orhan Aras…”Ah Türkiye Ah!” adlı bir kitabını o toplantıda bana verdi sanırım…
Okudum. Yazar dostumuz Almanya’da yaşıyor olmalı; girişteki Almanca nottan da öyle anlaşılıyor. Kitabı okurken bazı bölümlerde gerçekten de çok rahatsız olduğumu söylemeliyim. Türkçülük ve Cumhuriyet tarihinde çok önemli yeri olan Yusuf Akçura’ya ait “Üç Tarz-ı Siyaset”i Azeri aydını Hüseyinzade Ali’ye mal etmiş (s 42)…
Bu nokta çok önemli görünmese de üzerinde her türlü kirli siyaset oyununun oynandığı günümüz Türkiye ortamı için insanı ağlatacak ölçüde ağır gelen bir yorumu var ki, sormayın… 11. Sayfada şöyle diyor: “Tek particilik, dayatmacı seküler düşünce tarzının halk tarafından bir süre kabul görüp sonra da reddedildiğini bir türlü anlamadı.”
Anlayana sivrisinek saz; anlamayana davul zurna az! Gördünüz mü anlayanı.
bir an gelir / bir mucize zaman
dil yetişemez olur anlama / hayatta çoğalana
coşar duygular / akar tanımsız bir mutluluk
hayal bile edilememiş / ama yaşanmış / hak edilmiş / hak etmiş olana
aldırma o gün / yalana / dolana / madrabaza / kaldır başını gökyüzüne
bak hiçbir karanlıktan yılmayan / bütün geceleri aydınlatan aya / o çocukluk yıldızlarına
gülüp de geç / göğsünün ortasına paslı bir hançer gibi oturmuş yıllara / zindan olmuş zamanlara
Varmış yokmuş, bir ÜST AKIL varmış. Bu üst akıl memleketimizdeki ne kadar kötülük, ne kadar ihanet, ne kadar melanet varsa, hepsinin arkasında bulunur, başımıza getirmedik iş bırakmazmış.
FETÖCÜ kanlı darbe girişiminden sonra da çok söz edildi varlığından, arkasında o üst akıl var dendi; en son MOODYS kredi derecelendirme kuruluşu tarafından da notumuz “durağan”a düşürülünce, hükümet sözcüsü Numan Kurtulmuş sözünü etti; bu oyunun arkasında da o üst akılın olduğunu gösterdi!
Bu üst akıl kendisi mi gelip bizi karıştırıyor, köstekliyor; biz mi gidip onun değneğine sırtımızı dayıyor, kendimizi kaşındırtıyoruz, burası biraz karışık.
KABAK AĞACINDAKİ KABAK KİMİN?
Bu bir kabak ağacı değil elbette. Evimin karşısındaki dikenli boş alana yediğim kayısıların çekirdeklerini dikip sulamıştım. Hemen hepsi tutmuş, kayalık toprağa tutunup yükselmeye başlamıştı. Üç beş yıl içinde serpilip geliştiler. Boyumu da geçtiler, meyve vermeye bile başladılar. Şimdi orada otuz kayısı, otuz karaçam, yirmiye yakın da iğdeden akasyaya, akağaca değişik ağaçlarım var. Sağda solda toprağa tutunmuş bir körpe fidan görürsem de alıp getiriyor, bir yer açıp ona da bakıyorum.
Yaz mevsimleri çok emek ve sevgi istiyor ağaçlarım… Toprağı ve suyu yetmedi kayalık arazinin. Evimden su çektim karşıya; su faturalarım yüzlerce liraya ulaştı. Kamyonlarla toprak getirtip diplerine dağıttım ellerimle. Gübre attım. Çapaladım, suladım, ter döktüm, haz duydum onlarla uğraşmaktan, büyüdüklerini görmekten.
al sevgili
bir avuç küldür geriye kalan benden / bir ömürden
yakan da hayat / söndüren de
şimdi kapındayım / bak / bir hazan mevsimidir / ufukta görünen
ister üfle nefesini / dağıt beni / ister kokla / koynunda gizle
gösterme boyun eğene / diz çökene / uşaklık edene
savurma / çıkar ve iktidar yellerine
un edip katarsın belki / emeğin / sevenin / direnenin ekmeğine
şimdi kapındayım / hayalinle yetinerek / sana gelen
inan / bir avuç küldür benden geriye kalan / bir ömürden
bir sensizlik korkusu doluverdi içime
birden
bomba sesleri gelirken / şehirlerden
belki yok yere
siper edilmiş göğüslere
bezirgân kurşunları girerken
hayatı çözdüm işte derken / en derin yerinden
apansız tutuşuverirsin bir gün / eteklerinden
hem de / ateşi / oyuncak sandığın / o sevda kelimelerinden
DAYAN BİBİOĞLU / DAHA ÇOK RENK KATACAĞIZ HAYATA!
1968 yılı Haziran ayı ortası olmalı… Üniversite giriş sınavının öğlen sonu yapılan yabancı dil bölümünde sürenin dolmasına daha yarım saat kala aceleyle yerimden kalkıp sınav kâğıdını gözetmene uzatıyorum.
-“Ne acelen var çocuğum, kontrol etseydin; daha yarım saatin var,” diyor tanımadığım kadın…
“Önemli bir işim var,” deyip çıkıyorum salondan; kadının şaşkın bakışları arasında. Nasıl bir önemli ve acele iştir ki bu; bütün yaşamını etkileyecek bir sınavda daha yarım saati var iken, üniversite adayı kâğıdını vermiş, dışarı kaçıyor!
Gitmeliydim; hem de koşa koşa. Bibimin oğlu Hafız geliyordu; Ankara garında onu karşılayacaktım.
çocuk masalları örtün çıplak gecelerime
çoban ateşleri yakın en kuytu köşelerime
döşeğimde / kaçak girmiş bir kedi yavrusu mırıldansın
kalayın ocaklarda ateşi / kurun sacları / eleğe / una davranın
yurttan sesler çalsın her sabah radyolar / gün türkülerle aydınlansın
kırın / parçalayın ekranları / yırtın atın şu parlak reklâmları / şanı / şatafatı
krallar / imparatorlar / sultanlar / ve yalan yağdıran ekranlar kazandı savaşı
sıkı tutun ellerinizi / sarılın sevdiklerinize
bakın / koca bir halkız hayatı ve çocukluğunu yitiren
koca bir halkız / çırılçıplak…
21 Nisan 2016, Alper Akçam
Göçebe varlığım 11Nisan 2016 Pazartesi günü doğum yeri Hanak'taydı...
Otuz altı yıl önce aynı gün, beyinsiz tetikçiler tarafından hayattan koparılmış Ümit Kaftancıoğlu'nu anmak için Hanak Belediye Başkanı Ayhan Büyükkaya’nın çağrısıyla toplanmıştık. Hanak Halk Eğitim Merkezini dolduran halka Kaftancıoğlu'nu ve Köy Enstitüleri'ni anlatmaya çalışacaktım.
Konuşmacı masasında Katancıoğlu’nun gelini Dr. Canan Kaftancığlu ve sanatçı–eski parlamenter Faruk Demir ile birlikteydik. Çok farklı bir topluluk vardı salonda. Kasketleriyle, geleneksel başörtüleriyle pırıl pırıl bakan gözleriyle, halkım, gönlümün sultanı üretici köylülerimdi salonu dolduranlar.
yağmur
damlalarla iniyor toprağa
yollara / çatılara / kaldırımlara
damlalarla iniyor / hüznün göllendiği hatıralara
BU HAYAT / SEYHAT NENEMDEM EMANET
son görüşmemizde
kocaman bir gülümseme vardı / nenemin / gün yanığı yüzünde
gözlerinde kapkara / canlı / derin / gülen ışıklar
yerdeydi bedeni
aynı gün / bir sonraki görüşümde / üstünde beyaz bir çarşaf
ve bir bıçak
çileyle geçmiş / doğurmuş / doyurmuş
yemeden yememiş / son nefesine kadar da gülmüş / bir ömürden kalan
Bakmayın fotoğrafta böyle ağzım kulaklarımda, gözlerimde mutluluk ışıltıları, güldüğüme… Yanımdaki, Ardahan Ölçekli Seyhat’tan doğma, Eyüp’ten olma kardeşler içinde yaşamdan en erken uğurlanmış, genç yaşta yitirdiğimiz güzel insan, bana tırpan çekmeyi, sigara bükmeyi, türkü dinlerken gözyaşı dökmeyi, yayla güneşine, yıldızlara, tarla kuşlarına, kır çiçeklerine ve hayata okşayan gözlerle bakmayı, yürürken karıncaya basmamayı öğreten, önce Ölçek köylüsü, sonra Ankara’da Tekel işçisi amcam Kerim’in küçük kızı Fatma… Ankara Kitap Fuarı kapanış gününde, Tekin Yayınevi yerleşimindeyiz. Fatma da derneğimizin üyesi, kitaplarımın şaşmaz izleyicisi…
Kendi kulaklarımla duydum. Başbakan Davutoğlu, Sultanahmet patlamasıyla ilgili dün akşamki açıklamasında öyle söyledi; ben de duydum: “Birileri bizi Ortadoğu bataklığına çekmek istiyor.”
Acaba yanlış mı duydum diye düşündüm; bir başka kanalda yeniden dinledim. Doğruydu duyduklarım.
Bu işte bir yanlışlık var...
geldi mi / o ayrılık zamanı
tutuşur / göğün etekleri yanar / da
bin yıllık bir çınar / en yaralı gövdesinden kanar
kervanlar gelir geçer tarih sayfalarından
yorgun bir ceylan balası / anasız
resmine bakar
eğildiği /hasret pınarından
Yine geldik aynı günlere. Kimi kavramlar, semboller üzerinden kin ve nefret tohumları dökenlere…
Ellerine pankart almış sokağa çıkmışlar; “Müslüman Noel Kutlamaz”
Kim dedi sana, Müslüman Noel kutluyor diye?
Erdemli davranışa alkış!
Yaşamımda ve edebiyat dünyasında ilk kez böyle güzel bir sürprizle karşılaşıyorum.
Çıkar ilişkileri ve ahbap çavuş meclisleri görüşmeleriyle yürüdüğünü bildiğimiz, iktidar yalakalarıyla popüler kültür kuyrukçularının televizyon ekranlarında, gazetelerin kitap eki sayfalarında cirit attığı kültür ve edebiyat dünyasında, edebiyatın özüne yakışan erdem sahibi insanlar da varmış meğer...
Dünyanın tüm kötülükleri gelse üstüme, gayri gam yemem... Son romanım EĞER, yazarından habersiz televizyon ekranlarına çıkmış MEĞER…
Bizim ülkede duygu dünyasında öncelikle “ötekinin acısı”nı taşıyanlar, hayata tutunamayanlar adına söz almaya çalışanlar, kendilerini bildi bileli başları yerde gezerler…
Ömrümün çoğu önemli sapaklarında, aynı suyu, havayı paylaştığım aynı toprak üzerinde yaşadığım insan kardeşlerimin seçimleri nedeniyle büyük düş kırıklıkları yaşadım; en derin yerlerinden yaralanmış olarak günler, aylar, yıllar geçirdim.
kalk dedi çocukluğum / gecenin ortasından
kalk / hayallerinin lambasını yak
en karanlık gecede
o uzak köy evinde / tepedeki küçücük pencereye bak
sen bakarsan / EĞER / yıldızlar ışıyacak
nenen Seyhat kalkacak
bin yıllardır bekçisi / nasırlı elleriyle / sabahın ateşini yakacak
amcan Kerim / karıncayı ezmez / deniz ufku gözleriyle
tırpan omuzlayacak
Bibin Sultan dumanı üstünde / kırmızı buğda / güzlük / arpa
bazlamanı katacak
Baba Tonguç / hem Sis Dağı’nın başında / hem Kepir’den Cılavuz’a / tam yirmi bir ocakta
din bezirgânlarına karşı / horonlara duracak
Baykurt / Başaran / Kaftancıoğlu / Apaydın / Akçam
sayısız ışıltısı / gidenlerin
karanlığa açılan yürek / o küçücük bacada / duruyor emanetin
sen kalkmazsan / EĞER / direnmezsen / kin / öfke / iman / kurşun satanlara
nasıl / hayatın önünde / hayallerin koşacak
ya sen de olmasan
bin bir çiçeğin süslediği / özgür rüzgârların estiği
başı bulutlu dağların beklediği o yaylalarda
o şen çocukluğumun el kınası
kayalara konmasan
yüreğimin kanayan bir ucundan tutup / çağırmasan
ÇALI ÇİÇEĞİ
sözün bittiği yer demiş birisi
söz biter mi dostum / hayallerim oldukça
en zifiri karanlıkta / en uzak kuytuda
karda / boranda
çalı çiçekleri gibi / dirençle / gülümseyerek durdukça
koy ki tek başınasın / yeryüzünde
unutacak mısın / sesini sevdiğinin
kokusunu / bir köy ocağındaki / isli arpa ekmeğinin
hatırı kalmadı mı / yemeden yediren / giymeden giydiren nenelerin
hayat sende başlamıştı / yine bitecek sende
boş ver anaforunu / şu çıkar dünyasının
sen / özlediğin gibi kal / görmek istediğin gibi san hayatı
gülümse / gülümse…
Fotoğraf. Ercüment Çalı...
Kendisini hiç anımsamadığım bir yurttaş önceki gün Bursa’dan yazmış:
“Orhan Kaya
23 Ekim 18:31
Sayın hocam 18 yıl önce param ve sosyal güvencem olmadığı halde bütün dr.lar beni kabulü etmediği ama sizin icin giris aCilen ameliyata alarak hayatını kurtadığınız biriyim size minnettarım lütfen hakkınızı helal edermisiniz.ellerinizden öperim.sonsuz saygılar”
Son zamanlarda günlük yaşam büyük acılarla, kırılmalarla, hayal kırıklıklarıyla biniyor üstümüze. Dünyanın egemenlerinin ve bizi yöneten merkezlerin sistemli eğitim ve kültür kışkırtmalarıyla insan kardeşlerimiz kanımızı donduracak eylemlerde bulunuyor; insan olduğumuzdan utanasımız geliyor.
Böyle zamanlarda yazmayı günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası gibi içselleştirilmiş olmanın getirdiği bir olanak ortaya çıkıyor; “ikinci zamana sığınmak…”
Tanpınar’ın çokça kullandığı o ikinci zaman, benim için kahramanlarımın bulunduğu dünyaya geçip onlarla birlikte orada yaşamanın yollarını açıyor. Kahramanlarımın hayatına katılıp onlara sığınıyorum; konuşmalarını dinliyor, arada bir söze karışmaya çalışıyor, benden uzaklaşan özgür davranışlarıyla birbirleriyle kurdukları ilişkileri gözlüyorum; onları izliyorum.
Elimdeki yeni roman SIĞINTI’ya sığınıyorum son günlerde. SIĞINTI'nın gerçek sığıntısı kahramanlarından birisi değil, yazarın tam da kendisi... Gülay’la, Sedat’la, Hacer’le, Tuna’yla, Zehra’yla, Hicran’la oturup masalara hayatı tartışıyorum…
düşe kalka geçiyoruz
o bildik / düşman duruşlu istasyonlardan
kan / tuzak / uzak yollardan
liğme liğme yaralarımız
acıya / hep acıya döşenmiş on yıllardır
makassız / sapmasız / karanlığa uzanan
köhne raylarımız
taşlar yağıyor üstümüze
küfürlerle kovalanıyoruz canım
çaldığımız kapılardan / kardeş / komşu duraklarından
Son kitap EĞER dağıtıma çıktı.
Yanardağ küllerinden beslenen gül;
Karanlık viranelerde öten bülbül gibi bir şey olmalı kimi kez hiç beklenmeden çıkagelen;
Aile yapıları parçalanmış, toplumsal baskılar altında bunalmış iki genci el ele tutuşturan bir masal;
Bulanık, karmakarışık gerçeklikler içinde farklı seslerin birlikte söylediği bir şarkı;
Toprağı, çiçeği, böceği, el emeğini, alın terini, hazla üreteni çoğaltan bir anlam;
Hayat, bu metnin ateşini tutuşturabilirse ve bize ulaştırabilirse EĞER…
Haber: “2015 Nobel Kimya Ödülü’nü kazanan Prof. Dr. Aziz Sancar, Türkiye’de bilime gerekli önemin verilmesini istedi. Sancar, ‘Çok iyi öğretmenlerimiz vardı. Bu ödülü memleketime ve Cumhuriyet devrinin başlattığı eğitime borçluyum’ dedi.” (14 Ekim Çarşamba, Milliyet)
Sancar, DNA’nın kendisini yenileme gücüyle ilgili çok önemli bilim gerçekliğini aydınlatarak kanser tedavisi ve hücre onarımı konusunda çığır açacak bir buluşun sahibidir…
Sancar gibi bir bilim adamının yerinde birey şöhretini önde tutan ve örtülü politik niyetlerle bir yerlere göz kırpmayı zekâsının açtığı öznel bir yol olarak gören birileri olsaydı, her şeyi kendi üstün birey ayrıcalığına bağlayacak, böyle bir açıklama duyamayacaktık. Netekim (!) ülkemizde Nobel ödülü alan bir başkası daha vardı. “İstanbul / Şehir ve Hatıralar”da ve başka birçok yapıtta kendi herkesten farklı ve seçkin birey varlığının gururla övünmesini satır aralarına ustaca sızdırmıştı.
O yurttaşımızın ağzından yurduyla, kendisine özgürce okuma ve yazma olanağı sağlayan Cumhuriyet eğitimiyle ilgili en küçük bir övgü kırıntısını duyabilen var mı?
gece boyunca vurdu dalgalar / köpüklendi kayalar
karı ilk tutacak dağlardan esti / esti de esti / o soğuk rüzgâr
tam şafak vakti havalandı / ses sese / turnalar
bak / kesti bereketini toprak / sarardı yapraklar
inan / içimde yılların / ummadık ihanetlerin / ve bitmeyen bekleyişlerin
ağır /sıkıntısı var
Gece boyunca yol almıştık. Benzin bulamıyorduk… Karaborsa, fırsat yıllarıydı. Yalvar yakar üçer beşer litre toplayarak Ünye’ye kadar gelmiş, orada sabahı bekleyerek bir sağlık ocağı bulmuş, sağlık müdürlüğünden yardım almıştık. Karabük'ten yola çıkmış, Trabzon’da Türk Tabipleri Birliği Temsilciler Meclisi toplantısına katılmıştık; ikisi diş hekimi dört kişi gelmiştik.
Yorgun, uykusuzduk; karnımız acıkmıştı. Trabzon çıkışında, dönüş yolundaydık. Yine uykusuz, benzin aramakla geçireceğimiz bir gece yolculuğu vardı önümüzde. Öncelikle açlığımızı gidermeliydik. Yolun sağında, üzerine akşam güneşi düşmüş Karadeniz dalgalarının devinimiyle, lacivert denizle yemyeşil ormanların, bitki örtülerinin sevişmesiyle dalıp gitmiştim.
İslamiyet, Hz. Muhammed öncülüğünde bir adalet arayışı, eşit-kardeş bir toplum için bir hayat felsefesi olarak doğdu. Mekke ve Medine çevresine yerleşmiş, yoksul kabilelerin topraklarına el koymuş, ipotek altına almış, aralarında Yahudi derebeylerinin de bulunduğu zorbalara karşı kandaş toplum geleneklerini taşıyan bir yeniden doğuş gibi oldu. Dört halife döneminde ve özellikle Hz. Ömer adaletiyle dünyaya örnek bir hak- hukuk – insanlık düzeni kurdu.
ey aklım
koyver zincirlerimi
sil kafamdaki kaygıları
bitsin / doldurulacak boşluklar
kitaplar / notlar / sorunlar / sorunlar
her sabah bin kere daha ağırlaşan
kime neyse / edinilmiş sorumluluklar
I2 Eylül faşizminin taşeronluğunu da onlar yapmıştı;
Maraş’ta hamile kadınların karınlarını kesip çıkardıkları ceninleri baltayla parçalamışlardı;
Camiye bomba kondu diye yalan söyleyip gözü dönmüş bir sürüyü ayaklandırmışlar; yüzlerce cana kıymışlardı;
Çorum’da, Sivas’ta yine onlar vardı; tekbir getirerek günahsız insanları katlettiler, yaktılar…
Gözümün önünde yedek subay doktor öldürdüler; iktidar merdivenlerini tırmanıp milletvekili, bakan oldular;
Hemen tüm iktidarlar tarafından açık ya da gizli arkalandılar;
Hem vurdular, hem ne vuruyorsun be diye bağırdılar;
gözyaşların boynumun borcu olsun
darağacımın ilmeği gibi dursun
inan / iki elim yakasında olacak
rüyalarını yakanların
doğu penceremi hep açık tutarım
serin / ürperten / taze bir rüzgâr
akar da akar
sabaha kadar
Postmodern düşünce biçimi, tarihle birlikte bilimin tamamını da bir gerçeklik kaynağı, somut bir bilgi birikimi olmaktan çıkardı, yaşamı da yazıyı da aslı olmayan bir metne, bir kopyaya dönüştürdü... Yeryüzü, dünyanın egemeni metropollerden yapılan kültür saldırıları, dinsel ve etnik kışkırtmalar ile insanlık tarihini hiç yaşamamış, giderek karmaşıklaşan bir kan ve sömürü burgacına dönüştü.
Her şeye karşın düşünme yetimizin temeli olan duyularımız ve tümevarım konusundaki becerimizle tarihteki kimi işaretlerden bugün için belli kavram ve anlam boyutlarına ulaşmamıza da kimse engel olamaz.
İnsanlığın bir kısmına göre uygarlığa erken uyanmış, diğer bir kısmına göre toplumsal örgütlenmede geç kalmış bir coğrafyada yaşıyoruz. Bugün yeryüzü coğrafyasının insan ömrünün uzunluğu ve toplumsal zenginliğin paylaşımı bakımından dünyanın örnek gösterilen yeri ve diğer toplumlar için bir çekim merkezi olan Kuzey Avrupa topraklarında Vikingler, Gotlar, Germenler, Normanlar taş baltalarla savaşıyorken Mezopotamya'da ve diğer büyük nehir deltalarında çoktan toprak demir sabanla altüst edilmeye başlanmış, yerleşik tarım toplumu kurulmuş, insan geçim kaynaklarını ve tarihini kalemle kaydetmeye başlamış bulunuyordu.
Yaya geçidinin tam ortasında vurmuşlar Efrail’e. Bizim Efo’ya. Koca koca sarı çizgilerinin yüz metre öteden bile görüldüğü bir yaya geçidinde, evinden karşı büfeye geçerken. Kim bilir kaç kilometre hızla çarpmış o araç…
Ölçekli Efrail Saltaş, köylüm, yakınım, can dostum… Güleç yüzlü Efo’yu da ekledik yitiklerin üstüne. Köylümüz, akrabamız Zekiye öğretmenimizin de eşi, güzel insan.
Yıllar oldu görüşmeyeli, tanışalı da on yıllar.
Köyün camisinin yanında karşılaşmıştık on yıllar önce; köyün kuzularını getirmişti otarmaktan. Elinde bir uzun gunut; yani örgüsüz kamçı; bir çubuğa bağlı uzun bir deri parçası; bir sırım… Cılavuz öğretmen okulu öğrencisi o zaman. Bibimoğlu İlimdar gibi. Ben de lise öğrencisi olmalıydım resmen o ilk tanıştırılmamızda.
Başak Kurbanoğlu ile 2008 yılı sonbaharında kendisini kızına adamış örnek bir insan olan annesinin arkadaşı Figen Çetiner aracılığıyla tanışmıştık sanırım. Narin, içi sevgi dolu, duygulu bir genç kızdı. Doğuşundan başlayarak “Kistik Fibrozis” adı verilen ve geriye dönüşü olmayan yıkımlar bırakan bir hastalığı da taşıyordu. Bilgisunar siteleri kurulumu, güncellenmesinde, etkinlik tasarımlarında birlikte çalışmaya başlamıştık. Kısa sürede ısındık birbirimize. Başak, Dursun Akçam ve Alper Akçam sitelerinin kurulumları, güncellenmeleri, söyleşi ve imza günlerinin, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, Dursun Akçam Kültür ve Sanat Vakfı etkinliklerinin tanıtımları dışında bilgisayar kullanımı konusunda da benim elim ayağım, en yakın dostum oldu. Yıllarca birlikte çalıştık, geceli gündüzlü iletişim içinde olduk. YKKED Ankara Şubesi’nin onursal üyesi yaptık Başak’ı… Dursun Akçam Kültür Sanat Günleri katılımcı belgesi aldı.
ödünç zamanlar almak isterdim hayattan
bir daha görülemeyecek son bakışlar
edalı işveli / az da kibirli
az daha düş üstüme / seninim diyen
sonra da yitip giden / şatafatlı şafaklar sonra
tut yakamdan çocuk
sor hesabını zamanın
an an
asıl / sor / sars / silkele
hülyalarımı / sevdalarımı / kavgalarımı sor
|
28 Şubat Cumartesi, SEFERİHİSAR BELEDİYESİ VE YENİ KUŞAK KÖY ENSTİTÜLÜLER DERNEĞİ ile |
|
|
|
|
Çay tadında, bağlama tadında söyleşide 19 yaşındaki Emre kardeşimin o uzak yaylalardaki Kiraz'ı, göçebe yazarının yaşamdan damıttıklarını içselleştirmiş olarak, anlam çoğulluğunun tadıyla yaptığı konuşmadan sonra yaşanan duygulu anlar, |
Diğer dostlarda farklı teller, farklı sesler;
Buluşulan nokta edebiyatın çoğul sesiyle yaşamı değiştirmeye, geleceği yenilemeye yönelik yeni umutlar…
SEFERİHİSAR'da bitmedi sefer…
Daha çok KİRAZ seferleri olacak; özlenene, sevgiye, aşk için direnişe…
Piyasanın uzanamayacağı değerde Kiraz tatlarında buluşulacak…
|
"Ezilenlerin Pedagojisi", Paulo Freire adlı Brezilyalı bir düşünürün bugünlerde eğitim dünyasında çok konuşulmaya başlanan kitabı… Freire, "Ezilenlerin Pedagojisi"nde sınıflı toplumun ezdiği, baskı ve sömürü altında tuttuğu yığınların eğitim ve özgürleşme sorunu üzerine eğilir, düşünsel ve eylemsel bir derinliğe ulaşır. |
|
|
"İnsanlaşma; adaletsizlik, sömürü, baskı ve ezenlerin şiddetiyle engellenir; ezilenlerin özgürlük ve adalet özlemiyle kaybettikleri insanlığı yeniden kazanma mücadelesiyle olumlanır."
Kendi kulaklarımla duydum. Başbakan Davutoğlu, Sultanahmet patlamasıyla ilgili dün akşamki açıklamasında öyle söyledi; ben de duydum: “Birileri bizi Ortadoğu bataklığına çekmek istiyor.”
Acaba yanlış mı duydum diye düşündüm; bir başka kanalda yeniden dinledim. Doğruydu duyduklarım.
Bu işte bir yanlışlık var...
Paris'te Charlie Hebdo adlı dergiye yaptıkları baskınla 11 karikatür sanatçısı, bir polisi gözünü kırpmadan öldürürken Hz. Muhammedin intikamını aldığını sananlar yanılıyordu. Onlar, kendi insanlıklarından arındılar, kendi özgürlüklerine kurşun sıktılar. Zaten davranış biçimleri, pervasızlıkları, profesyonel duruşları, insanlıktan çoktan çıkmış ve ruhlarını çoktan bir karanlık kuyuya atmış olduklarını da işaret ediyordu. Büyük olasılıkla da Batılı istihbarat servislerinde ya da onların Orta Doğu uzantısı İsrail Mossad'ında yetiştirilmişler, eğitilmişlerdi.
|
24 Aralık 2014 günü Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda düzenlenen 49. TÜBİTAK Bilim, Özel ve Teşvik Ödülleri töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gündeminde Osmanlı Türkçesi ile ilgili tartışmalar yer almış. 1928 yılında gerçekleşen Harf Devrimi'ne gönderme yapan Erdoğan, "En büyük sıkıntılardan birini de maalesef dilde yaşadık. Bizim bilime son derece müsait dilimiz varken, bir gece yattık, sabah kalktık baktık ki o dil yok"demiş... |
|
|
Dilimiz dile gelse de kendisini savunabilseydi keşke…
(Ayrıntılı bilgi için Alper Akçam – Anadolu Rönesansı; Dilin Dilsizliği, Eleştirinin Densizliği – bölümüne bakılabilir. Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Yayınları 0 232 2565262)
Yoksul, eğitimsiz, dini ve duygusal iletilerle kolay yönlendirilebilen kitleler oy veriyor iktidar politikalarına… Son kozlarını oynuyor belki de AKP…
Kiraz, uzak bir Anadolu kasabasından Ankara'ya uzanan bir aşk hikâyesinde günümüz kültürünü sorguluyor... Kırsal alandaki yokluk ve yoksulluklardan yola çıkarak gerçekliğin çoğul zenginlik boyutlarına dokunuyor; farklı tutku ve sevgilere doğru, hiç kapanmaması gereken bir kapı açıyor...
|
Alper Akçam, TÜYAP 33. İstanbul Uluslararası Kitap Fuarı'nda, 12 Kasım Çarşamba ve 15 Kasım Cumartesi günlerinde, saat 15:00 - 18:00 arası, Tekin Yayınevi Standı'nda; 16 Kasım Pazar günü ise Yeni Kuşak Köy Endtitülüler Derneği Standı'nda kitaplarını okurları için imzalayacak. |
|
|
|
|
Cumhuriyet Bayramı, yoksul ve mazlum bir halkın dünyanın efendilerine kafa tutmasıdır, |
|
|
Cumhuriyet Bayramı, ortaçağ kafasının, derebeyi baskısının yok etmeye çalıştığı Anadolu halk gerçeğinin, kadın cinsimizin üstündeki karanlık perdenin dağıtılması, aydınlık gelecekler için güçlü bir ışık tutulmasıdır...
Ülkemizin güney sınırı kan gölünde yitip gitti. Irak'tan Suriye'ye, yüzlerce kilometrede insan canının bini beş para bile değil… Bizden uzak olsun derken kan, kendi coğrafyamıza da sıçradı.
Emperyalizmin soygun ve sömürü ağında yoksulluk içinde yaşayan insanlar bu kez de petrol ve iktidar savaşlarının kurguladığı, beslediği çetelerin ve etnik kimlikler, inançlar üzerinden kışkırtılan anlamsız öfkelerin saldırısı altında…
|
gün doğmadan |
|
|
DİLLERİNE KURBAN - Orhan Kemal'de Diyalojik Perspektif |
|
|
Alper Akçam, zengin yazınsal çabasını, eleştirel okuma kültürümüzün yetkinleşmesine yönlendirerek, Orhan Kemal gibi edebiyatımızın her döneminde tarihsel bir izdüşümle güncel olabilmeyi yansıtma yetkinliğine sahip ustasını, yazınsallığını var eden dil üzerinden irdeliyor.
|
sararan bir bozkırda |
|
|
Böyle demişti Âşık Veysel… Tam da Veysel'in sadık yâriydi, sanki benim Ardahan'da öküz boyunduruğunda gün boyu hotaklık yaptığım kara kotan günlerinden anımsadığım, bir çift camuş, üç dört boyun öküz gücüyle devirdiğimiz, derin hakozlar açtığımız o çimli-çiçekli kara topraktı dört beş gündür uğraştığım... |
 |
|
Seçimlerden sonra, yenilen kanatta, "ulusalcılık" üzerine bir tartışma aldı başını gidiyor. |
|
|
Bayburt'tan, Erzurum'dan, Rize'den, Urfa'dan, Siirt'ten, Sultanbeyli'den, Bağcılar'dan, Pursaklar'dan, İzmir, Tekirdağ, Çankaya, Kadıköy, Beşiktaş yönetiliyor…
Yoksul, eğitimsiz, dini ve duygusal iletilerle kolay yönlendirilebilen kitleler oy veriyor iktidar politikalarına… Son kozlarını oynuyor belki de AKP…
|
Eyy Mufti Efendi! Bilmez misin ki, bu halk binlerce yıldır bu horonu hep böyle oynar! |
 |
Lazut verir arpa alır, peynir alır kiraz verir. Kız alır kız verir… Banda, hurma götürür yaylalara; peynir, buğday getirir. Dolidoliye, ikili terazinin kefeleri. Hile hurda işlemez.
Ekmeği yavan da olsa, oynamaktan, eğlenmekten, kol kola durmaktan, imeceden geri durmaz. Şişirir tulumunu, çalar davulunu, yakar tezek ateşini yaylalarda, horona durur.
Batı kapitalizmi ve emperyalizmi, Doğu mazlumlarını yüzlerce yıldır din silahı ile vuruyor.
Doğu derebeyleri yüz yıllardır din silahı ile Batı'nın egemenleri ile işbirliği yapıp kendi halklarına zulüm ediyor, kendi zenginliklerinin Batı kapitalizmi tarafından yağmalanmasına göz yumuyor, gözü doymaz bir hırsla payına düşeni kasasına dolduruyor. IŞİD katliamlarının perde arkası Orta Doğu'daki petrol ve gaz savaşlarıdır. Orta Doğu'da akan kanın asıl sorumlusu da Batı emperyalizmi ile onlarla işbirlikçiliği, ortaklık yapan Doğulu derebeylerdir.
Bugün, ABD, kendi kurdurduğu Irak iktidarına ve Kürt yerel yönetimine IŞİD silahı ile vurarak hakkımdır dediği petrol payını koparıyor!
Turgutlu Çal Dağı'nda nikel ve de kobalt ve de demir aramak üzere önce bir İngiliz firmasının ruhsat alıp sonra yerli parababaları şirketine devrettiği maden arama işi için kesilen ağaç sayısı 300.000'e varmış (Turgutlu Çevre Platformu açıklaması -gazeteler-)!
Savulun yağmacılar geliyor…
Orman, ağaç, dağ, dere, tepe, otlak koymadı, yağmalıyorlar. Otlakları 49 yıllığına kiraya veriyor, yapılaşmaya açıyorlar; kesip dağıtıyorlar. Sıra zeytinliklere de geldi…
05 Temmuz 2014 tarihli gazeteler yazıyor: TBMM alt komisyonda bulunan bir yasa tasarısıyla zeytinlikler de maden ve enerji şirketlerinin hizmetine sunuluyor!
Neler sunulmadı ki adamların hizmetine… Gezin bakın Anadolu'yu…
Petrol şirketlerinin el ovuşturup kasa doldurduğu kara yolları boyunca bitmek tükenmek bilmeyen dağ, tepe, dere yıkımı var. Bıraktık demiryollarına ve deniz ulaşımına gereken önem verilmediği için karayollarındaki kazalarda parçalanan, kanı yere serilen insanlarımızı, adamlar istedikleri dağı tepeyi dereyi gönüllerince kazıp deviriyor, kayaları dinamitleyip doğanın görüntüsünü de yapısını da alt üst ediyor.…
Ardahanlı arkadaşların hemen tanıyıverdiği gibi, elimdekiler kmi... Bizim yöreye özgü efsane bir bitkidir. Sık sık düzlere çıkar birer arka kmi toplayıp dönerdik. Serilirdik garabanlara, saatlerce yerdik. Antioksidan ve kan yağı çözücü etkisi oluduğundan eminim.
Ardahan'da yol genişletiliyormuş! Şu an hiç de gerekli değil oysa! Tek tük araç geçişi görülen Ardahan Çıldır yolunun Ölçek Köyü – Çığıstan ormanı bölgesinde binlerce sarıçam fidanı ve yüzlerce ağaç katledildi; katliam sürüyor…
Bu bölge Anadolu'nun su ve yaşam sigortasıdır; uyan Türkiye!
Doğayı, insanı hiçe sayan, kâr için gözünü karartan kapitalist sistemin jandarmalığın yapan petrol şirketleri, Türkiye gibi, ülke geleceği için değil bir avuç parababasının kârı için politika kuran, din istismarı ile iktidarlar oluşturan coğrafyalarda doğa katliamını sürdürüyor.
|
Bu yıl ilki düzenlenen Paflagonya Edebiyat Günleri, Alper Akçam'ın Paflagonya Edebiyat Günleri'nde yaptığı konuşmanın bir bölümü |
|
|
13 Haziran 1910 günü Avam kamarasında konuşan, sicilinde Başbakanlık, İrlanda İçişleri Bakanlığı ve İskoçya Bakanlığı bulunan İngiliz politikacı Lord Arthur James Balfour şöyle diyordu:
“Her şeyden önce olgulara bakın. Batılı uluslar, tarihte ortaya çıkar çıkmaz, … kendilerine özgü erdemleri edinip… kendi kendini yönetme yetilerinin ilk ilkelerini sergilediler,… Genel deyişle ‘Doğu’daki Şarklıların tarihine bir göz atın, kendi kendini yönetmenin izine rastlayamazsınız. (…) Bu büyük uluslar için –büyüklüklerini kabul ediyorum- bu mutlakiyetçi yönetimin bizim tasarrufumuzda olması hayırlı mıdır? Hayırlıdır derim ben” (Edward Said, Şarkiyatçılık, s 42-43).
|
Sessiz sedasız kesildi kazlar; Doğu'dan Bat'ya buzluklara tıkıldı, yoksul sofralarında da, zengin yemeklerinde de boy göstermeye başladı.Sessiz sedasız kesildi kazlar; Doğu'dan Batı'ya buzluklara tıkıldı, yoksul sofralarında da, zengin yemeklerinde de boy göstermeye başladı. |
|
|
|
Sesi hâlâ kulaklarımda. |
|
|
|
Nobelli yazarların "baba bavulu" oluyormuş; bizimkisi nene pağaçası… |
|
|
|
Bazı kavramları konuşurken, yazarken, öylece kullanır geçeriz. O kavramın anlam boyutunu çok da düşünmeyiz açıkçası. Kavramlar, sanki ancak yaşam gerçekliği içinde kendi öz rengini ve kokusunu salar; kucaklaşır bizimle. |
|
|
|
EMPERYALİZMİN KİRLİ KELEPÇESİNİ KIR! 2 Temmuz 1798 günü Mısır'ı işgal için İskenderiye'ye çıkmış Napolyon, karşısına toplattığı Mısırlılar'a seslenirken "nous sommes les vrais Musulmans" (biz gerçek Müslümanlarız) diyerek açmıştı iğrenç yalanlar kapısını. |
|
|
II.Dünya Savaşı sonrası Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki emperyalist güçler yer değiştiriyor, Fransız ve İngiliz egemenliğinin yerini alan ve dünya emperyalizminin jandarmalığına soyunmuş ABD emperyalizmi yeni oyunlarla varlığını perçinlemeye çalışıyordu...
|
24 Mayıs 2013 Cuma günü, Ankara'da, Çay Yolu'nda, dostların çağrısıyla katıldığımız bir etkinlikteyiz.
|
|
|
"Çağdaş Ankara'nın aydınlık yüzü, 9. Çay Yolu Gençlik Festivali'ne hoş geldiniz!"
"Az sonra Line Dans Grubu'nu izleyeceksiniz; daha sonra Eurofit sahne alacak!"
Çağdaşlık ve aydınlık yüzlü olmak bunları gerektiriyor demek; "Grup Line" ve "Eurofit"...
|
1–5 Mayıs 2013 tarihleri arasında yurtiçi ve yurtdışından yaklaşık 100 yazarın, eleştirmenin, yayıncının katıldığı 13. Ankara Uluslararası Öykü Günleri'nde Eleştirinin Eleştirisi ve Kült Öykü konuşuldu. Alper Akçam'ın konuşma metinleri aşağıdaki bağlantılarda yer almaktadır: Eleştirinin özeleştirisi mümkün mü? |
|
|
|
Ankara Hukuk Orhan Kemal'li Günler,
|
|
|
|
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu birçok düşünür tarafından bir kültür devrimi olarak tanımlanmıştı. Bu kültür devriminin ana öğelerinden biri de yüzlerce yıldır ülkede egemenliğini sürdüren saltanat makamı tarafından görmezden gelinmiş, hatta zaman zaman düşmanca davranılmış olan halk yığınları ve köylülüğe verilen önemdi... |
|
|
Osmanlı saltanatı, özellikle de “kesim (mukataa) düzeniyle birlikte üretici yığınlarla, kendi kurucusu olan soyla, ekonomik ve tarihi bağlarını iyice kesip koparmış, derebeyleşmiş, halk yığınlarının dışında kalıp tüketici bir yozlaşmaya uğramıştı.
|
* NOTOS ÖYKÜ dergisinin Ağustos-Eylül 2012 tarihli 35. Sayısında yayınlanmıştır. Balkondayız. Arkadaşım Bora'nın evinde; üst kattaki geniş balkonda… |
|
|
|
* Hacettepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Topluluğu ile Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi'nin birlikte düzenledikleri 28 Kasım 2012 tarihli toplantıda yaptığı konuşmanın metnidir. İnsanlık tarihine baktığımızda, genç kuşaklara toplumsal kültürün ve bilginin aktarılması, bilgiye ulaşma yol ve yöntemleri konusunda genç kuşakların yetiştirilmesi anlamında ele alacağımız eğitim ve öğretim, ancak ortaçağ |
|
|
sonrasında toplumların önemli bir sorunu durumuna gelebilmişti. Ortaçağın eğitim ve öğretimi, egemen dinsel örgütün veya feodal-monarşik gücün kendi ideolojisinin genç kuşaklara belletilmesi olarak yapılanıyordu...
* TURNALAR dergisinin Ekim-Aralık 2012 tarihli 48. Sayısında yayınlanmıştır.
Ayfer Tunç, birçok yapıtında çok kalabalık kahraman ve karakter kadroları açarak yazınsal alanda bir tür orkestra kuran, kahramanlar karnavalı düzenleyen bir yazardır.
Ayfer Tunç yapıtlarında, anlatının olay örgüsü, dolaylı olarak anlatıya girmiş değişik ideolojik yapılar ve yazar bakış açısından çok, kahraman ve karakterlerin diyalogları, kendilerine yönelik iç çözümlemeleri ve anlatı değişimleri göze çarpar. Ayfer Tunç romanı, "Ben insanın, türlü çeşitli, her soydan, her boydan, her inançtan insanın öyküsüyüm" diye ses verir. Kahraman ve karakterler metne koşarak girerler...
|
"Wittgenstein, felsefenin görevleri üzerine konuşurken Kral Lear'dan bir alıntı yapar, Bu alıntıda, Spakespeare, kahramanının ağzından "Size farklılıkları öğreteceğim" demektedir. |
|
|
|
Alper Akçam, 5 Kasım Pazartesi ve 6 Kasım Salı günleri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde düzenlenen "Osmanlı'dan Cumhuriyete, Cumhuriyetten Osmanlı'ya mı?" başlıklı sempozyumda birçok değerli isim ile bir araya gelecek. |
|
|
|
Alper Akçam, 6 Ekim Cumartesi günü, saat 14:00'da, Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Merkezi'nde düzenlenen imza gününde birçok değerli yazar ile bir araya gelerek kitaplarını okurları için imzalayacak. |
|
|
|
2001 yılıydı... Bursa'da, Bursa Belediyesi Kültür ve Sanat Vakfı Edebiyat Kurulu Üyesi olarak çalışırken, türkü dinlemeye gittiğimiz bir akşam, bir dostuma, "Elimde olanak olsa, üç güzel insanı, bu toprağın, bu dört bir yanı birbiriyle çok farklı ve birbirinden güzel sesler taşıyan Anadolu'yu temsil eden üç insanı bir araya getirir, üçüne birden türkü söylettirip, üçüne birden sarılıp öpmek isterdim" demiştim... |
|
Dileğimi ben elbette ki yerine getiremezdim; olanağı olan başkaları da çok umursamazdı böyle şeyleri...
(Dedem Eyüp Akçam'ın anısına)
Günlerdir pus, korku, kaygı kalkmadı yaylamızdan. Sabaha güneş doğacak umuduyla giriyorum yayla damının en gerisindeki kırk yamalı, çamur ve süt kokulu yün yorganımın altına. Epeyce dönüp duruyorum uyuyabilmek için. Uyurmuş gibi oluyor, ya da gerçekten uyuyor, sonra bir ürpermeyle sıçrayarak uyanıyorum. Gözümün önünde kara kara şekiller, sayılar, harfler, kulaklarımda gece boyunca duyduğum ya da duyduğumu sandığım sesler... Uykuyla korku, kapkaranlık geceye dönmüş içimde biraz daha fazla yer kapmak için boğuşuyorlar. Kimi korku kazanıyor kavgayı, kimi uyku... Sanki ben değilmişim gibi onları var eden, bana hiç danışmadan içimde cirit atıyorlar.
GİDENLER GELENLERDİ adlı kitaptan...
|
Söyleşi öncesi öğrenciler Alper Akçam’ın Dostum Keleş adlı oyunundan “Öküzler de Ağlarmış” adlı öyküyü canlandırdılar. Söyleşi ve ertesi gün yapılan imza günü öğrencilerin coşkulu katılımlarına sahne oldu. Salonda söyleşiye katılan ve sonra kitap imzalattıran öğrencilerin gözleri ışıl ışıldı. |
|
|
|
22 Ocak 2012 tarihinde, Bahçeşehir Üniversitesi’nde yapılan ödül töreninde yaptığı konuşmanın metnidir. Değerli dostlar, Konuşmama, FOLKLOR ŞİİR İÇİN DİRENİYOR diyerek başla- yacağım. |
|
|
Kolombiyalı Garcia Marquez, Yüzyıllık Yalnızlık adlı yapıtla adını tüm dünyaya duyurmuş, 1982Nobel Ödülü’nü almış bir yazardır. Hem Yüzyıllık Yalnızlık’ta, hem diğer yapıtlarında Latin Amerika kökenli Büyülü Gerçekçilik akımı içinde değerlendirilen groteskçi bir tarzı vardır. “Grotesk” sözcüğünün yazın alanında kullanılışında Rus kültürbilimci Mihail Bahtin’in çalışmaları öncü olmuştur diyebiliriz. Önceleri, Roma kalıntılarında tuhaf bir...
* "Türkiye'de Öğretmen Gerçeği" etkinliğinde yaptığı konuşmanın metnidir.
Kültür ve edebiyat, kimilerine göre özdeksel yaşamın bir izdüşümüdür, yaşamın gerçekliğini yansıtır, ya da öyle olması gerekir... Kimilerine göre, gerçekliğin ötesine geçmeyi başarabilen imgesel gücüyle tansıksı bir öngörüye sahiptir. Başka bir görüşe göre, özellikle de edebiyat, yalnızca bir dil uğraşıdır ve ancak kendi içine dönük olarak çözümlenebilir, yorumlanabilir… Bu birbiriyle çelişir görülen bakış açılarının varlığından da anlaşılacağı üzere, bireyle birey, bireyle toplum arasındaki ilişkileri düzenleyen, olanaklı kılan, dil, kültür ve edebiyatta kullandığımız söylem, her zaman gönderisi olan nesneyle örtüşmeyebilir...
Cumhuriyet Kitap Eki'nin 24 Kasım 2011 tarihli 1136. Sayısında değerli dostum Onur Bilge Kula'nın "Schiller'den Orhan Pamuk'a 'Saf ve Düşünceli Edebiyat'" başlıklı bir yazısı yayınlandı.
Yazı, kitap ekinin orta sayfalarında tam dört sayfa yer tutuyordu. Son yıllarda hiçbir kitaba ve yazara böylesine özel bir yer ayrılmamıştı Cumhuriyet Kitap Eki'nde…
|
*Dr. Nusret Fişek Anma Etkinliği kapsamında yapılan konuşma metnidir. |
|
|
Beyin sözcüğünü, "hem kendi yaşamı, hem çevresi için bir imgelem, bilgi ve bilinç kaynağı olmayı başarmış, kavrayış ve yaratıcı yetisi yüksek bilinçli davranış sahibi insan" olarak anlamlandırarak söze başladığımızda, bu ülkenin ne kadar çok değere hem de en üretken çağında mezar olduğunu açıkça görebiliriz...
"Şeytan diyor ki, el değmemiş bedeninle, yat Zurna Kaso'nun altına… Sonra da, al yağlı ipi eline… Alın sizin namusunuz; alın sizin bana verdiğiniz hayata cevap…"
Ağır tahta kapıyı sertçe vurup kapattı Şahsenem. Avlunun karanlığı, içindeki karanlıkla buluşurken anasının sesi yükseldi en dipteki bölmeden. "Kız o nasıl kapı kapatmak, yıldırım vuracaği…"
İçerideki ocakta sütü ısıtıyordu anası, peynir yapacaktı.
Şahsenem durdu bir an… Az önce kime seslenmişti "siz" diye? Kiminleydi kavgası?..
|
Fakir Baykurt, kendi deyimiyle, "bacaklarını gerip güne karşı işeyen" bir yazardır; "insan hayatını karartan "beylerle, paşalarla" uğraşır… Baykurt'un yazın çizgisinin arkasında, anası Elif'in evinde karşılaştığı, o sıra kafasındaki roman olan Kaplumbağalar'dan söz ettiğinde, "sivrelt kalemini halam, sivrelt de yaz" diye bağıran köylüsü Haçça Akdoğan'ın sesi hep duyulur. "İstemeyenlerin ağzına tüküreyim!" demiştir Akçaköylü Haçça. Sonra da devam etmiştir… "Dünyada insanın sıkıntısı bir çanak bulgurla, bir lokma kuru ekmeğe mi? Topal eşeğime yükler, ben iletirim senin çocuklarına! Sivrelt kalemini, durmadan yaz." |
|
|
CANIMIZI VERİRİZ; KURA'YI VERMEYİZ!.. |
|
|
|
Kura nehri, Ardahan hayvancılığının, arıcılığının, |
|
|
Kura'nın Ardahan'dan alınmasına göz yumanlar,
Üç yüz bin insanın ekmeğiyle oynuyorlar.
Ardahan doğasının kirlenmesini, karışması isteyenler
Çocuklarına, torunlarına, fındık işçiliği, sendikasız sigortasız kot taşlamacılığı, asbest zehiri, kanser tozu istiyorlar demektir!!!
Biz istemiyoruz;
CANIMIZI VERİRİZ, KURA'YI VERMEYİZ diyoruz.
|
Yazar, nesnel gerçekliklerin imgesel kaynak olduğu kendi bilinç işleyişine düşlem ve yenileştirme gücünü ekleyerek yeni "metinsel gerçeklikler" kuran bir dil işçisidir. İçinde hiçbir gerçeklik imgesi barındırmayan bir metin, ne edebiyat yapıtı olabilir, ne de insancıl bir iletişim aracı… |
|
|
|
|
|
Edebiyat yapıtında, metnin kendi dili üzerine kapanarak oluşturduğu özgün biçem, yapıtın yazınsal niteliğinin can damarıdır. Nesnel gerçekliğin içeriğe katılırken geçirdiği değişim, metnin biçimine de yansımalı, yazar için bir özgünlük taşıyor olmalıdır. Konu ve temaları ortak romanlarda, biçimsel farklılıklar dışında farklı anlam boyutları da ortaya çıkabilmektedir; çıkmalıdır. Bu farkın oluşumunda, yazarın toplumsal ve bireysel birikimi... |
Ürdün asıllı ABDli bilim adamı Edward Said'in aynı adlı yapıtından sonra daha çok konuşulur ve tartışılır duruma gelen Şarkiyatçılık, genel olarak bir bilim olarak doğmuştur demek çok da yanlış olmayacaktır. Şarkiyatçılık, süreç içinde siyasal, ekonomik, kültürel, sanatsal birçok çalışmanın bir araya geldiği bir düşünce ve davranış genişliği kazandı… Günümüz dünyasında, özellikle Batı ve Batı'nın önkoşullarını hazırladığı Doğu'daki iktidarlar için "hegemonik bir kültür olarak kullanılmaya başlandı… Nurdan Gürbilek, Şarkiyatçılık'ı, "bilgiyle iktidar arasındaki suç ortaklığı" olarak tanımlıyor (Nurdan Gürbilek, Benden Önce Bir Başkası, s 169). Bu suç ortaklığı, piyasanın baştan sona kıskaç altına aldığı bireyin tek direniş noktası olan sanat ve edebiyata kadar uzandığında, tablo, bir kara gülmeceye dönüşüyor.
Ardahan, Anadolu'nun en kuzeydoğusunda, iki bin metreye yakın yükseklikte, on yedi bin nüfuslu, halkının çoğunluğu ilkel yöntemlerle tarım ve hayvancılık yaparak geçinen bir bölgedeki ilimiz. Adı il olmasına karşın, düzensiz yapılaşan, tarihi taş yapılarının yerini iğreti apartmanlarla değiştiren, gıda toptancılarıyla canlı hayvan ticareti yapanların her şeyin egemeni olduğu, cadde ve sokaklarında at kaçkalarının dolaştığı, hayvan pisliklerinin koktuğu bir kasabadan öteye geçebildiği pek söylenemez. Köylerde yine tezek yakılıyor (bence hiç sakıncası yok; doğaya en az zarar veren ekolojik bir yaşam dönüşümü), tarımda kol emeği en yaygın üretim gücü, köydeki üretici dünyanın en doğal, en zengin içerikli sütünü kırk kuruştan satıyor, şehir merkezindeki memur nereden geldiği belli olmayan sütü marketten yüz altmış kuruşa alıp içiyor… Üniversite giriş ve orta öğretim sınavlarındaysa, hep son üç sıradan birinde çakılı Ardahan… Ardahan'a atanan her kamu görevlisinin, her öğretmenin gözü, bir yolunu bulup hemen geri kaçmada…
1789 yılının 14 Temmuzu'nda, otokratik ve teokratik ortaçağ zorbalığına karşı Fransa'da büyük devrim başlamıştır. Monarşik krallık ile onun ekonomik-politik ortağı kilise despotluğu ve soygunculuğuna karşı, burjuvazinin başını çektiği halk yığınları ayaklanmış, yeni bir çağın kapısını zorlamaya başlamıştır. Devrimin başladığı akşam, birbirinden haberi olmaksızın, Paris'te aynı anda birçok yerde saat kulelerine ateş açılmış, kulelerdeki saatler parçalanmıştır (Gürbilek 103).
Saat kulelerine açılan ateş, yoksul ve çalışan yığınlar için tüm haksızlıkları, adaletsizlikleri içermekte olan şimdiki zamana ve toplumsal yazgıya başkaldırının başka bir biçimde anlatılmasıdır…
|
Alper Akçam'ın Son Balık adlı öyküsü Kore dilinde yayınlandı. |
|
|
|
|
|
Kasket en çok ona yakışırdı. Siperinin altından dost ateşli gözlerini görürdünüz önce. Sonra kara mintanının örttüğü yüreğindeki mertliği... |
|
|
Çakmaklı deresine aşağı köpürerek gelen çayın üstüne eğilmiş söğüt ağacının gövdesiydi köprümüz. Oradan geçer, "Ziyarat Punğarı"ndan su içerdik.
"Dur kız, dur Allah'ın aptalı… Ele güne rezil edeceksin beni. Yalınayak nereye koşuyorsun? Elindeki bahçe terliklerini bırak da öyle git nereye gidiyorsan. Al giy şu pis ayakkabılarını."
Baba! Al bu kırmızı ayakkabıları. Al… Altı düz lastiğimi ver bana. Kara, kapkara lastiğimi…
Sude hanım sabah özenle sürdüğü rujunu kollamaya çalışarak kahvesinden küçük ve kibar bir yudum çekti… Konuşurken iki yana sallıyordu başını.
"Kaç kez söyledim şu kıza… Belli etme müşteriyi küçümsediğini, aşağıladığını diye… Söz dinlemiyor… Paraları olmadığı halde bir şeyler bakmak için mağazaya girenleri, sonradan para pul sahibi olmuş gösteriş budalalarını görür görmez, eli ayağı titremeye başlıyor sanki."
|
Oğuz Tansel Çocuk Yazını Ödül Töreni, Törende Seçici Kurul Üyesi Alper Akçam da bir konuşma yapacak... |
|
|
Sezai bey ter içinde kalmıştı. Yorulmuş, sıcaktan bunalmış, öfkeden dişlerini birbirine sürtmeye başlamıştı. İçinde durmaksızın kabarıp köpüren öfkesinin hedefinde kendisi de vardı. "Aptal" diyordu kendi kendine, "aptal herif, kim sana yalancı bir saygı gösterir, kim riyakârca davranırsa, gevşeyip bırakıveriyorsun kendini…"
|
Bize mi sordunuz, insanlarımız karın doyuracak ekmek bulamazken şehirlerimizin dört bir yanını devasa alışveriş merkezleriyle doldururken? |
|
|
Bize mi sordunuz insan yerine yürüyen teneke yığınlarını, güneşi, rüzgârı tutuklayan beton yığınlarını, karşılığında ruhunuzu bile satışa çıkardığınız parayı severken?
Cumhuriyet Kitap Yayınları'nda çıkan GEÇMİŞİ SİLİNEN KENTLERkitabında Alper Akçam'ın yazısı...
Sen doğup büyüdüğüm yurt parçasısın; yaşam sevinci denen duyguyu tanıdığım, özgürce tattığım, yüreğinde sakladığım coğrafyamsın. Çocukluğumu ve gençliğimin, zorunlu işlerden, yaşadığım uzak yerlerdeki toplumsal yoğunluklardan ayrı kalabildiğim tüm zamanlarını, an be an, bin bir hazla yaşadığım vatanımsın. Sen Ardahanımsın…
Yazar Alper AKÇAM'ın Sözcükler Dergisi 30. sayısında yer alan yazısı:
Aydınlanmamış Tarih Köşeleri
I. TANPINAR'DA DEĞİŞİM
12 Eylül 1980 darbesi sonrası, söz yerindeyse yeniden yapılanan kültür ve edebiyat ortamımız, kendi tarihini de bir kez daha yazmaya girişti. Bu dönemeçte dikkat çeken önemli noktalardan birisi de "Ahmet Hamdi Tanpınar'ın değeri" üzerine yapılan tartışmalardı. 1990 sonrası yaptığı atakla evrensel alanda yazın dünyamızı temsil edebilecek bir üne kavuşacak olan Orhan Pamuk'tan, az sayıda ürettiği metinle tansıksı bir saygınlık uyandırmış Orhan Koçak'a...
Hiç kuşkusuz, evet! Bir hastalık varlığı konusunda kimsenin kuşkusu yoktur da, hastalığın niteliği üzerine rivayet muhteliftir.
1964 yılı, Ankara'da Kızılay'daki Bulvar Otel önünde oturduğu sandalyeden kalkarak Anadolu'nun çatısı Ardahan'dan Kırıkkale'ye, Kırıkkale'den Ankara'ya yeni göç etmiş içine kapanık bir öğrenciye, ben küçük taraftarına yerini veren Metin Oktay'la karşılaşmış olduğum gün, bir ad sıcaklığı olarak yüreğimde yer tutan Galatasaraylılık, bir takım ve forma aşkı olarak derinlerimde bir yerlere işlemişti.
25-26 Şubat 2011 tarihleri arasında Balçova Belediyesi ve Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği (YKKED) tarafından İzmir Ekonomi Üniversitesi'nde düzenlenen "Aramızdan Ayrılışının 50. Yılında Hasan Âli Yücel'den Günümüze Eğitim, Bilim, Kültür Politikaları" başlıklı sempozyumda, Alper Akçam ve birçok değerli isim biraradaydılar.
Tam on üç yıl önce yazmışım "Önce Onur" başlıklı yazıyı ve Cumhuriyet gazetesinin ikinci sayfasında yayınlanmış:
Üniversiteye hazırlığın herkesin gözünün önünde olup biten, kimsenin de üstünde durmadığı, bir büyük yanı var; sahte okul raporları... Üniversite giriş yarışı ve karmaşası içinde, ilkbaharla birlikte, özellikle de lise son sınıf öğrencileri, hastanelere, sağlık ocaklarına, hekimlere koşuyorlar: RAPOR! Geride kalan üç beş kişiye de öğretmenleri sesleniyor: Gidin, siz de rapor alın!
Kendimi bildim bileli, bir "sanayi" masalıdır duyarım. İlkgençliğimin, 68li yılların "Morison Süleyman"ı, Demirel'in yuvarlak dudaklarından hiç düşmezdi "sanayileşme" ve "muasırlaşma" sözcükleri… Yıllar yılların üzerine eklendi. Sanayi diye diye, Bursa ovasını sulayan, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "bembeyaz safiyeti", "beyaz ve munis teslimiyeti", "evrenin kendisini seyrettiği kadim aynası" diye tanımladığı Nilüfer çayını içine köpüklü zehirlerin karıştığı kanalizasyon akıntısına dönüştürdük, değil içinde kendini seyretmek, yüzüne bakılamaz oldu; daha Bursa'ya girerken pis kokusu burunlara vuruyor; koca Sakarya nehrinde balık kalmadı; güzelim Trakya ovaları baştan aşağıya yıkık dökük fabrika kalıntılarıyla kaplandı, şehirler birbirine girdi…
|
Ardahanlılar, İstanbul Kartal'da Kura nehri için bir araya geldi. Ardahan'da yapılacak Beşikkaya Barajı ile Kura Nehri sularının büyük oranda Çoruh vadisine aktarılması çalışmaları nedeniyle, Ardahan platosunu besleyen Kura Nehri'ne sahip çıkmak isteyen Ardahanlılar, Kartal meydanında basın açıklaması ve miting için buluştu. Alper Akçam'ın konuşma metni şöyleydi: |
|
|
|
|
Kura yurdumuz, Kura suyumuz, Kura Balımız, Kura peynirimiz, Kura ekmeğimiz,Kura andımızdır; KURA BİZİMDİR... |
|
Bugün buraya, ekmeğimizi, suyumuzu, havamızı, ateşimizi, kanımızı, canımızı, sözün kısası var oluşumuzu korumak ve birlikte var olabildiğimizi göstermek için toplandık. Dosta düşmana karşı, sorumlu, duyarlı birer yurttaş olduğumuzu duyurmaya geldik. Demokrasi, dört beş yılda bir oy atıp bir kenara çekilmek değildir… Demokrasi, hayatın her ânında ve alanında var olma sürecidir… |
|
|
"Üfürüm" sözcüğü, tıp dilinde kalbin çalışması sırasında duyulan ve çoğu kez hastalık belirtisi sayılan sesleri tanımlamak için kullanılır. Kalpten kan pompalanırken, ya bir kapaktan kan geri kaçmaktadır, ya da daralmış bir yerden kanın geçmesi sıkıntı yaratmaktadır. Kaba bir deyişle, "üfürüm" pek hayra alamet bir semptom değildir. Ola ki, karındaki gazın sıkıştırmasına bağlı üfürümlerle karıştırılmaya, birilerine hakaret ettiğimiz sanılmaya…
|
Tam da burası, düğümün koptuğu yerdir! Sıradan bir şey yapılmak istenen hayatımızla, o sıradan bir şey olmanın izlerini kaçınılmazca üzerinde taşıdığı için kendinden utanan ruhumuzun dayanılmaz çelişkisi... Bu yakıcı çelişkinin ortasındayız. Köreltilmeye, küllenmeye çalışılan bir sapakta... |
|
|
Alper Akçam'ın, Mihail Bahtin'in Karnavalcı Roman Kuramı ışığında Octavio Paz'ın Lâtin Kültürü kaynaklı "Çamurdan Doğanlar", "Yalnızlık Dolambacı" ve Franko Moretti'nin "Mucizevi Göstergeler" ve "Modern Epik" adlı yapıtlarından da yararlanarak, Tanzimat'tan bugüne, Hüseyin Rahmi Gürpınar'dan Orhan Pamuk'a, Ahmet Mithat Efendi'den Yaşar Kemal, Hasan Âli Toptaş'a, romanımızın temel taşı sayılan tüm yapıtları; |
|
|
Fethi Naci'den Yıldız Ecevit'e, eleştirmenlerimizi de eleştirel bir bakışla işin içine katarak, öznel bir çözümleme çabasıyla ele aldığı yapıtı "TÜRK ROMANINDA KARNAVAL" II. Baskıyı yaptı... |
Alper Akçam'ın yayına hazırladığı 'Belden Aşağısı Tıp" adlı öykü dosyasından bir öykü:
Sen en büyüksün, doktor. "Tohturumun tohturu" dememiş miydi, bir arkadaşına yönlendirerek ameliyat olmasını sağladığın o yaşlı kadın sana? O zaman gülüp geçmiştin bu tanımlamaya. Şimdi ayrımındasın artık, "tohturların tohturu" olduğunun.
Görüyorsun işte… Ankara'nın göbeğinde, özel bir tıp merkezinde, kısa zaman içinde duyuldu ünün. Ardı arkası kesilmiyor gelenlerin. Ne hikmetse, hep aynı yerden, hani o hasta deyimiyle "arka makastan" yakınanlar geliyor ama, olsun… Hasta hastadır. Bazıları kıçlarının kirlerini, çevrenin kıllarını, donlarının bulaşıklığını iyice temizlemeden gelmiş olsalar da, hatta, kimileri asla saygısızlıktan değil elbette, zorlarından ve ağrılarından olsa gerek, yüzüne doğru, biraz sesli, biraz kokulu bir hava üflüyor olsalar da arka taraflarından; sen büyüksün…
Sen en büyüksün doktor, en büyük!..
(devamı yazarda)
|
Aralık ayı boyunca, Cumhuriyet Kültür Merkezi'nde düzenlenen imza günleri kapsamında, Alper Akçam ile buluşma tarihi; |
|
|
Alper Akçam ile söyleşi, 11 Kasım 2010 Perşembe günü, 10:00 ve 12:00 saatleri arasında, ORAN Sevgi Yolu Halk Kütüphanesi'nde gerçekleştirilecektir. |
|
Son günlerde, gazete manşetlerinde çokça yer aldı Akçam kardeşler...
Önce baba Dursun Akçam, sonra Akçam soyadı taşıyan kardeşler 12 Eylül 1980 öncesi Türkiye solunun önemli adları olarak duyulmuşlardı.
Cilavuz Köy Enstitülü, "Kafdağları'nın Çarıklı Çocuğu" Dursun Akçam'ın ortanca oğlu Taner Akçam, Devrimci Gençlik Dergisi sorumlu yazıişleri müdürü olarak aldığı mâhkumiyetten sonra cezaevinden kaçmış, 1976 yılından itibaren yurtdışında yaşamaya başlamıştı...
|
11. Fakir Baykurt Kültür Sanat Günleri'nde "Fakir Baykurt ve Çocuklar İçin Yazmak" konuşuldu. Konuşma: Fakir Baykurt ve Çocuk Yazını |
|
Alper Akçam'ın yayına hazırladığı 12 Eylül temalı son romanından bir bölüm:
"İnkâr etme oğlum" dedi askeri yargıç… Hem yargıç, hem asker ve subay, hem 12 Eylül koşullarında yaşıyor olduğunu an be an duyumsayan ve duyumsatan bir eda ile oturuyor ve konuşuyordu. Rolünü yaşıyordu... Tüm yönetim erki, çevresindeki insanların ve yaşamın geleceği, onun iki dudağı arasındaydı; bu böylece bilinmeliydi. Karşısına çıkacaklar için kurtuluşu olmayan bir acımasızlık taşıdığı kadar, kendi egemenliğine itaat edecekler için merhamet ve adalet dağıtıcısı olarak görülmeliydi...
İyi, güzel...
1798'de Mısır'ı işgal için İskenderiye'ye çıkarken "nous sommes les vrais Musulmans" (biz gerçek Müslümanlarız)" diyen, El-Ezher Üniversitesinden 60 bilim adamına Büyük Ordu nişanı verdiren, Paris'te kurulu Doğu Enstitüleri aracılığı ile Mısır'ın Tasviri adlı 23 ciltlik, Mısır tarihi ve yapısıyla ilgili ilk büyük yapıtın yayınlanmasını sağlayarak ülke kültürünü de kendi "Şarkiyatçı" bakış açılarıyla yapılanmasını sağlamaya çalışmış, selefi Kleber'e de "fanatik İslamcılar" ve Şarkiyatçı dil-kültür bilimciler ile işbirliği yapmasını öğütlemiş Napolyon'un...
|
Konya ili Çavuş beldesinde sürmekte olan "Sonsuz Şükran Köyü" etkinlikleri kapsamında yapılan Köy Enstitüleri ve Aktepe dergisi ile ilgili etkinliğe Alper Akçam da katıldı. |
|
|
Çifteler Köy Enstitüsü 1944 çıkışlı çınar öğretmen Ahmet Özkan ve İvriz Öğretmen Okulu çıkışlı, 1966-1967 yıllarında çıkarılmış Aktepe dergisinde önemli görevler üstlenmiş Mehmet Yılmaz'ın da konuşmacı oldukları oturumda, Köy Enstitüleri'nin kültür ve eğitim alanında ülkeye getirdiği değişim vurgulandı.
|
|
Alper Akçam, konuşmasında, kırk dört yıl önce küçücük bir köyde sürekli bir dergi çıkarmayı gerçekleştirmiş, dergisini, Anadolu kırlarında açmış özgür bir yaban çiçeği olarak betimlemiş yöre aydınlarının arkasındaki halk kültürü gücü üzerine konuştu. Konuşmayı dinlemeye gelmiş köylü anaları, toplantıyı gözleri dolu dolu, büyük bir ilgi ve coşkuyla izlediler. |
Alper Akçam, Ardahan'da, 11-13 Haziran tarihleri arasında, bu yıl altıncısı gerçekleştirilen Dursun Akçam Kültür ve Sanat Günleri'ne katıldı. Bu yılki şenlikleri Ardahanlı gençler taçlandırdı. Kültür Sanat Günleri açılışında Vakıf başkanı Alper Akçam aşağıdaki konuşmayı yaptı:
12 Haziran Cumartesi günü 6. Dursun Akçam Kültür ve Sanat Günleri çerçevesinde gerçekleştirilen "Kültür ve Sanatta Yerel Duruş, Yöre Yazarlarında Yerellik" başlıklı açık oturumda Dursun Akçam Kültür ve Sanat vakfı Başkanı - yazar Alper Akçam da yer aldı.
Bildiri: "Kültür ve Sanatta Yerel Duruş, Yöre Yazarlarında Yerellik"
|
Alper Akçam, 20-22 Mayıs tarihleri arasında, İzmir'de gerçekleştirilecek olan "Aramızdan Ayrılışının 50. Yıldönümünde, İsmail Hakkı Tonguç" başlıklı sempozyuma, "İsmail Hakkı Tonguç ve Halk Kültürü" başlıklı bildirisiyle katılacaktır. Etkinlik programı şöyledir: [detaylar 1. sayfa ] [detaylar 2. sayfa] Bildiri: İsmail Hakkı Tonguç ve Halk Kültürü |
|
Alper Akçam, Ankara Tabip Odası seçimleri sonucu, "Çağdaş Hekimler Grubu"nun adayı olarak, Ankara Tabip Odası Onur Kurulu üyeliğine seçildi.
Zaten hekimlik onuru içindi yaptıkları...
Alper Akçam, Kastamonu Üniversitesi'nin düzenlediği "Kuruluşunun 70. Yılında Bir Toplumsal Değişim Projesi Olarak KÖY ENSTÜTÜLERİ SEMPOZYUMU"nda...
15 Nisan 2010 Perşembe günü, Saat 10.30, 1 No'lu Salon, Savaştepe - Sıtkı Akay Oturumu...
|
Alper Akçam, 9-17 Nisan tarihleri arasında, "Hasanoğlan Şenlikleri" kapsamında belirli yerlerde düzenlenen etkinliklere konuşmacı olarak katılacaktır. Yer aldığı etkinliklerden bazıları şöyledir:
|
|
|
|
|
|
Alper Akçam, Atatürk Kültür Merkezi'nde , 20 - 28 Mart 2010 tarihleri arasında düzenlenecek olan 4. Ankara Kitap Fuarı'nda kitaplarını imzalayacaktır. Fuar'da 24 Mart günü düzenlenecek olan "Köy Enstitüleri'nden Bugüne, Bilim, Eğitim ve Kültür Politikalarımız" ve 26 Mart günü düzenlenecek olan "Halk Kültürü ve Edebiyatımız" başlıklı etkinliklere Alper Akçam konuşmacı olarak katılacaktır. |
|
Tekel işçilerinin karakışın ayazına, soğuğuna, polisin jopuna, biber gazına karşın sürdürmekte oldukları direniş, Şarkiyatçı Batı kaynaklı Ortaçağ dogmalarını kullanan postmodern rüzgârlarla yelkenlerini doldurmuş, ekonomi, üretim, üleşim kavramları, soğan ekmek kavgası yerine kültür ve inanç ayrılıklarını öne çıkararak, insanları üç kuruş karşılığı, eskilerin deyimiyle kafadan gayrımüsellah kılarak, yani akıl silahından arındırarak, siyah ipekten türban ve ultralüks jiplerle donatılmış sırça saraylardaki saltanat koltuklarında sonsuzluğa kadar oturmak niyetinde olanların inanç şekerine bulayarak halka yutturmakta oldukları ezberi bozan bir yıldırım ışığı gibi düştü topluma.
Bir televizyon kanalına çıkmış türbanlı bir konuşmacının, neden muhafazakâr kesim bu insanların ekmek kavgasına en küçük bir destek vermedi sorusunu sorabilmesi, geleceğe olan umutlarımızı çoğalttı.
Önemli çelişkiler, us karışmalarına yol açtı bu tekel işçileri…
|
Alper Akçam, 23 Ocak 2010 Cumartesi günü, 15:00 ve 17:00 saatleri arasında, Optimum Outlet Alışveriş Merkezi'nde gerçekleştirilecek imza gününde yer alıyor. |
|
Alper Akçam, 7 Kasım 2009 Cumartesi günü, saat 15:00'da, Kurgu Kültür Merkezi'nde yapılacak söyleşide son yapıtlarını paylaşıyor. |
|
|
Alper Akçam, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Fethiye Şubesi konuk yazarı olarak, 1 Kasım 2009 Pazar günü, saat 9:00'da, Otel Aymes'te düzenlenen "Edebiyatımız ve Cumhuriyet Kültürü" konulu söyleşinin arkasından en son basılan kitaplarını imzalıyor. |
|
Alper Akçam bu yıl 9-10-11 Ekim tarihlerinde Burdur'da düzenlenen, 10. Fakir Baykurt Kültür Sanat Günleri'nde.
|
Gençlik ve sınıf mücadelesinden doğa kavgasına; |
|
“Kaplumbağalar”, Köy Enstitülü yazarlardan Fakir Baykurt’un en önemli yapıtlarındandır. 1967 yılında ilk baskısı yapılmış olan roman 1962-1966 arasında dört yıllık bir süreçte yazılmıştır. Romanda, İç Anadolu’daki Alevi Tozak köylülerinin toplumsal sistem ve kıraç doğayla kavgalarının öyküsü yer almaktadır.
Köy Enstitülü yazarlardan Ümit Kaftancıoğlu’nun yapıtlarında daha da ayrıntısıyla izlediğimiz Alevi yaşam biçimi, Sünni inançlı köylerle karşılaştırıldığında, Şaman toplumuna ait öğelerin daha yoğun gözlenebileceği şenlikçi bir yapıdadır...
Hiçbir zaman saf, değişmez ve bütünlüklü olmayan, yönetici erkin tekil söylemlerinden de kaçınılmazca etkilenen halk kültürünün değişimci, yenileyici gücünün kaynağı onun “grotesk” özelliği ile ilgilidir.
Kültürbilimcilere göre, Orta Çağ’ın kapanışından sonra üstkültürde kendisini yeterince gösterme olanağı bulmuş grotesk halk kültürü, tuhaflıkları, karşıtlıkları bir araya getirir, korkunun yerine gülmeceyi öne çıkarır, tüm tekil dilli iktidar bildirimlerinin karşısına yıkıcı bir muhalefetle çıkar...
Hayvan sevgisinden söz açıldığında, her zaman köpeklere öncelik tanımış olduğumu tüm dostlarım bilir. Kedi sevenler de çoktur aramızda. Onlara karşı köpekleri savunurken köpeğin sadakatinden, sahibine bağlılık duygusunun güçlülüğünden, sevgisinin içtenliğinden söz eder, evinde kedi besleyen tanıdıklarımla amansız kavgalara girişirim.
Ardahanlılar’a soracağınız “Ardahan’ın neyi eksik” sorusuna verilecek yanıtları toplamaya kalkarsanız, birbirinden çok farklı yüzlerce yanıt karşısında şaşkına döneceğinize emin olabilirsiniz. Bu sorunun yanıtları arasındaki ayrımlar ve çeşitlilik de, Ardahan’ın en büyük sorununa işaret edecektir zaten: Bilinçli Kamuoyu Yoksunluğu…
Alper Akçam 18 Temmuz Cumartesi günü, Gerze Kültür Sanat Festivali'nde yer alacak.
Alper Akçam 2 Ağustos Pazar günü, Belediye Konferans Salonu'nda, saat 16:30'da başlayacak söyleşide Yozgat-Bahadın Şenliği'nde yer alacak.
Tren penceresinden akıp akıp gidiyor gece; siyah sesler ve uzak yıldızlarla.
“Takkıdı tukkudu”…
Akıp giden gecenin içindeyim. Trenin kapkara isli vagonlarıyla, kirli pencerelerindeki zayıf sarı ışıklarıyla, bitkin insan sesleriyle, gecenin karanlığıyla birlikte akıyorum.
Sallana sallana gidiyor tren; “takkıdu tukkudu, takkıdı tukkudu”… Camdan içeri bakıyorum; tren sallantısına direnecek gücü kalmamış dizlerinin üzerinde durmaya çabalayan yorgun ve uykulu kalabalığa.
Bir edebiyat dergisinde okumuştum sanırım. Çeviri bir yazıda, bir deneme yazarı cep telefonunun insanı kalabalıklar içinde nasıl çıplak bırakıverdiğini işliyordu. Yazara göre, olur olmaz yerlerde çalan telefona yanıt vermek ve konuşmak zorunda kalışımız, kimi gizlerimizi açığa çıkarıyor, sesimizi ve utancımızı çevremizdekilerden saklamaya çalışarak konuşmayı bitirmenin yollarını arıyorduk.
Mardin ilimize bağlı Bilge köyünde yaşanan ve tam 47 yurttaşımızın ölümüyle sonuçlanan insanlık dramıyla dünya kamuoyunun gündemine bir kez daha girmeyi başardık!
Hemen arkasından, günahsız çocukların, anne karnındaki bebeklerin bile kurtulamadığı bu toplu öldürümün nedenleri üzerine konuşmaya başladık. Saldırganların köy korucusu olması ve olayda devletin verdiği silahların kullanılması göz önüne alınarak koruculuk sistemi sorgulanmalı, hatta kaldırılmalı diyenler oldu...
|
2008 Haziranı’nın 21’i… Çiçekler açmış Anadolu’nun çatısında. Ardahan baharla ilkyazı buluştururken, kır çiçekleriyle bezetmiş dağlarını. Sarıçam ormanlarına aşağı pus iniyor. Yaylalarda davul zurna sesleri; Çıldır gölünde berrak dağ suları çalkalanıyor. |
|
|
Dr. Alper Akçam, Ankara Tabip Odası'nda Köy Enstitüleri'ni anlatıyor. 14 Nisan 2009 Salı günü Ankara Tabip Odası'nın Mithatpaşa Cad. 62/18 adresteki lokalinde yapılacak söyleşide; Ankara Tabip Odası'na 1974 yılında üye olmuş, o yıllarda tabip odası çalışmalarına etkin olarak katılmış, Ankara Tabip Odası Bülteni (ATOB) ve daha sonra İzmir ve İstanbul Tabip Odası'nın katılımıyla TOB adlı ilk sürekli dergilerin çıkarılmasında yer almış, Türk Tabipleri Birliği çalışmalarında Ankara Tabip Odası'nı da temsil etmiş bir hekim olarak, son dönemde Köy Enstitüleri üzerine yaptığı araştırmayı ve tezlerini meslektaşları ile paylaşacak. Söyleşi bitiminde Alper Akçam kitaplarını imzalayacak. |
|
|
Alper Akçam, iki yıla yakın bir süredir üzerinde çalıştığı ANADOLU RÖNESANSI ESAS DURUŞTA adlı yapıtını 11 Nisan Cuma günü, saat 14:00'da, Cumhuriyet Gazetesi Ankara Bürosu'nda düzenlenen söyleşinin ardından okurları için imzalayacak. |
|
YAŞAMIN VE YAZININ CAN ALICI NOKTASI: YENİLEŞME VE DEĞİŞİM
Alper Akçam'ın "Anadolu Rönesansı Esas Duruşta" adlı kitabı tarihcil gelişimi, toplumbilimi, siyaseti ve edebiyatı da içine alan kapsamlı bir araştırmanın, kültürde süreklilik ve gelenekçi tavırlarıdan, eleştiriler ışığında Türkiye Cumuriyeti'ni uluslaşma sürecinde ele alan bir çalışması.
- Üç ana başlık altında topladığınız kitabınızda; I. Bölüm; "Erken Cumhuriyet Dönemi" Kültür ve Eğitim Politikalarına Eleştiriler, II. Bölüm; Eleştiriler Işığında Türkiye Cumhuriyeti Uluslaşma Sürecinin Kısa Tarihçesi ve "Erken cumhuriyet Dönemi" Kültür ve Eğitim Politikaları adlı kısımlardan oluşmakta. İlk olarak Kuranı Kerim'in Enfal Suresi 22. ayetini biraz açmanızı istiyorum ve bununla birlikte kitabınızı ithaf ettiğiniz "kırmızı saçlı taş yapılarına" diyerek nitelediğiniz Cilavuz Köy Enstitüsü'nü. Çünkü kitabın arka kapağında yoğun bir deneme dediğiniz ve kapsamlı bir incelemenin sonucu olan bir kitap, başlarken neden bu ayete gerek duydunuz?
|
- Bu ayet, insanın kendini ve yaşamı sorgulamaksızın kabulune karşı çıkan, insana aklını kullanmasını öğütleyen bir ayettir. Bu anlamda, günümüz için de çok büyük önemi vardır. |
Sıkça karşılaştığımız bir tablodur anlatacağımız. İşlek bir sokağın ya da caddenin araç akışı birden tıkanıverir. Merak edip ileriye doğru bakarsınız. Bir araç dörtlü lambalarını yakmış, sokağın ya da caddenin geçilebilecek tek şeridini kapatmıştır. Çok olağanüstü bir durum olmalıdır diye düşünürsünüz…
Az sonra da olağanüstü ve ivedi durum aydınlanır! Dörtlüsünü yakıp yolu kapatmış sürücümüz yan taraftaki büfeden aldığı sigaranın naylon kapağını soyup yere savurarak otomobiline doğru ilerlemektedir. Otomobilini durdurduğu yerin on on beş metre ilerisinde ise aracını rahatça park edebileceği bir kaldırım kenarı olduğunu görürsünüz. Zahmet edip oraya bırakmamış, zahmet edip on on beş metre yürümeyi göze almamıştır beyimiz. Aracının dörtlüsünü yakarak kendine kuraldışı olma ayrıcalığı tanımıştır.
|
Alper Akçam’ın, iki yıla yakın bir süredir üzerinde çalıştığını söylediği ANADOLU RÖNESANSI ESAS DURUŞTA adlı yapıtı Arkadaş Yayınları tarafından basılarak piyasaya dağıtımı yapıldı. |
|
Kitabın arka kapak yazısı, içeriğiyle ilgili epeyce ipucu veren açıklamalar taşımakla birlikte, yüze yakın yapıtın kaynak olarak alındığı kitabın böylesi kısa notlarla tamamen anlatılabilmesi çok zor.
“Sivil demokrasi”, “sivil tarih” gibi kavramlar çevresinde dönüp duran ve çoğunluğu emperyal odaklar tarafından kışkırtılan kimi soyut tartışmalar, Alper Akçam’ın yeni kitabında karşılıklarını buluyor ve ülkemiz tarihi, siyaseti, kültür ve eğitim alanındaki boşluklar, akıcı bir anlatım ve özgün bir biçemle dolduruluyor.
Kitabı kendi adıyla internet ortamından sağlamak, ya da Arkadaş Yayınevi’nin ve 0312 3946270 numaralı telefonunu arayarak yazarından adınıza imzalı bir kitap edinmek mümkün…
Üç yıldır kış boyunca yalnız kalıyordu Ölçek’te… Ot yığınlarının içinde, komşu örtmelerinin kuytularında soğuktan ve kurtlardan korunup bahara çıkmayı başarıyordu.
Alçakgönüllüydü… Komşulara gönderilmiş iki çuval arpa unuyla, akıl edilip önüne yal yapılıp konursa, yarı buçuk karnını doyuruyor; umutla baharı bekliyordu…
BENİMKİ, Afrodisyas Sanat 13. Sayısında (Ocak- Şubat)
“Çay verelim mi abla?”
Onca sesin içinde, tepsisinde çay bardakları, bir elinde çaydanlıklar; gezgin çaycının sesi. Bir de sanki bilerek hep bardaktıngırtıları gibi oynak tutmaya çalıştığı kalçaları.
Nerden ablam oluyorum senin? Neredeyse babam yaşındasın.
|
10-11 OCAK 2009 TUDEM YAYINLARI STANDI'nda!!! |
|
“Rabelais’nin imgelerini daha çok halk kültürüyle ilişkileri içinde inceledik. İlgilendiğimiz şey, bu kültür ile resmi ortaçağ kültürü arasındaki temel mücadeleydi.” (Mihail Bahtin, Rabelais ve Dünyası, s 471)
Bahtin, Rabelais ve Dünyası adlı yapıtında, Rönesans ile halk kültürü arasındaki ilişkiyi Rabelais romanını kaynak alarak çözümler. Rabelais romanının Batı Rönesansı için çığır açıcı bir yeri olduğu bilinir. Rabelais’in açtığı yoldan Cervantes’ten Goethe ve Shakespeare’e diğer Rönesansçılar geçecektir.
|
1 KASIM 2008, Cumartesi, saat: 13.00-14.00 |
|
* Alper Akçam'ın 24 Ekim 2008'de, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde yapılan "Cumhuriyetimiz 75 Yaşında" Sempozyumdaki konuşma metnidir.
Halk kültürünü, toplumun seçkin kısmı dışında kalmış, insancıl kardeşlik ve merhamet duygularımızla kucaklamak istediğimiz bir kitleye ait olduğu için mi önemsiyoruz?
Ya da, Ziya Gökalp’in “hars” kavramıyla adlandırırken yaptığı gibi, bize ait, Türk milletine ve yaşadığımız toprakların özünü taşıma gücüne özgü bir kültür olduğu için mi değer veriyoruz?
|
Yoksa kültür ortamında, sanatta, yazında, kaygımız iletişim kolaylığı, anlaşılabilirlik, seçkin ve ağdalı dil yerine yalınlığı mı yeğleyelim istiyoruz? |
|
|
10-11-12 Ekim 2008 günleri, Burdur'da kutlanacak olan, 9. Fakir Baykurt Kültür Sanat Günleri'nde Alper Akçam da yer alacaktır. Alper Akçam, Pazar günü yapacağı "Çağdaş Türk Edebiyatının Oluşmasında Halk Kültürünün Yansımaları" konulu söyleşi ile etkinliklere katkıda bulunacaktır. |
|
* Sözcükler Dergisi, Kasım-Aralık 2008, 16. Sayı
Yahya Kemal’in yeni Türk edebiyatını Tevfik Fikret’le başlatması ve 1912 yılını Türk şiirinde Rönesans yılı olarak seçmiş olması şiirimizdeki yenidendoğuşun kapısını aralayan bir işaret taşı gibidir (Ahmet Hamdi Tanpınar, Mücevherin Sırrı, s 23-24.) Elbette “Rönesans” gibi çok genş kapsamlı bir değişimi bir tek yıl içerisine sığdırma çabası çok yerinde görülmeyecek olsa da, dönem şiirinde görülen biçimsel değişim, ülkenin geleceği açısından önemli toplumsal bir işlev de taşımaktadır.
* Yeniden İmece Dergisi, 20. sayı
26 Temmuz 2008 tarihli Taraf Gazetesinin manşeti: “1923’te kuruldu, 2008’de arınıyor”… Arınan, ya da “arındırılan” kim?
Cumhuriyetimiz…
Taraf Gazetesi’nin yazdığı somut gerçekliğimizdir: Taraf’ın da taraf olduğu emperyalist odaklar ile bir şekilde o kervana katılmış sözde aydınlarımız, Cumhuriyet’imizi el ve güçbirliği ile iyiden, güzelden, doğrudan, onurlu duruştan, özgür düşünceden arındırma çabasına girmişlerdir!…
Bir yıllık pandemi arasından sonra Dursun Akçam Kültür ve Sanat Günleri’nin 16. sını yapmaya çalışacağız. Mutlaka önce insan sağlığını, önce var olma koşullarımızı düşünerek; gerekli önlemlere uyarak… Koşullar uygun olmazsa, açık havada Ölü Ekmeği (Reis Çelik’in Dursun Akçam yapıtlarından da yararlanarak çektiği, dün akşam TRT2’de gösterime sunulan son filmi) gösterimi ile yetineceğiz…
